Rechtbank veroordeelt ‘Balie-jihadist’ tot bijna 16 jaar gevangenisstraf; broer krijgt 4 jaar minder

Waren het stoere praatjes, was geklets tegen bekenden of geginnegap over hun rol als leiders bij terreurgroep Jabhat al Nusra? Of gaven de Syrische broers Aziz en Fatah al H. in de afgeluisterde gesprekken een inkijkje in hun vorige leven dat ze hier als vluchtelingen verborgen wilden houden?

Hun advocaten vroegen om vrijspraak, maar de Rotterdamse rechtbank volgde maandag in grote lijnen het standpunt van justitie. De 35-jarige Aziz moet daarom 15 jaar en 9 maanden de gevangenis in, zijn negen jaar oudere broer Fatah 11 jaar en 9 maanden.

Wel wijken de rechters af van de strafeis. De straf voor Aziz valt fors lager uit dan de 23 jaar cel die het Openbaar Ministerie twee maanden geleden bepleitte. Tegen Fatah had justitie 10 jaar gevangenisstraf geëist, waardoor hij juist langer vast moet zitten. Omdat hun strafzaak veel langer duurde dan de ‘redelijke termijn’ van 16 maanden, krijgen ze 3 maanden strafkorting.

De broers Al H. kregen in 2014 als Syrische vluchtelingen asiel. Drie jaar later dook Aziz op in het Amsterdamse debatcentrum De Balie, waar andere Syriërs hem herkenden als een terrorist. De inlichtingendienst AIVD hield hem in de gaten en tapte later ook zijn broer Fatah af. De zaak tegen de twee kreeg ook bekendheid omdat Aziz de ex-vriend is van journalist Ans Boersma, die in 2019 Turkije uit werd gezet vanwege hun onderlinge connectie.

De bijna drie jaar durende strafzaak van de broers draaide voor een groot deel om de betrouwbaarheid van de afgeluisterde gesprekken en de verklaringen van getuigen. In de auto en in huis waanden Aziz en Fatah zich onbespied en pochten ze over hun connecties met de leiders van Al Nusra en hun eigen sterrenstatus binnen de terreurbeweging. Zo noemde Aziz zich de tweede man na Al Nusra-leider Al-Jolani. ‘Ze weten dat ik de Emir ben en dat Abu Luqman (een andere sleutelfiguur van Al Nusra, red.) mijn assistent was’, zei hij tegen Fatah.

Zulke opmerkingen moesten niet serieus worden genomen, meenden de twee verdachten. Hun advocaten betoogden dat veel getuigen hun verhalen bovendien baseerden op dingen die ze anderen hadden horen zeggen. Ook zouden gesprekken op cruciale punten verkeerd zijn vertaald, waardoor het soms zelfs onduidelijk was of Aziz en Fatah het over zichzelf hadden of over anderen als ze de oorlogsmisdaden in hun land bespraken.

Onverbiddelijk

De rechtbank was echter onverbiddelijk na bijna twee maanden beraadslagen. Ze vindt de tolken-vertalers betrouwbaar en objectief, want ‘het zijn niet zomaar mensen die worden ingehuurd om ‘iets’ te vertalen’. En dat tolken vanwege hun politieke of maatschappelijke achtergrond onjuist zouden vertalen, een beschuldiging van advocaten Peter Plasman en Bart Nooitgedagt, hadden de raadsmannen volgens de rechtbank dan maar concreet moeten maken.

Daarbij zijn ook de getuigenverklaringen bruikbaar, aldus de rechtbank. Zo pleit het juist voor een getuige dat hij Aziz op sommige punten probeerde te ‘sparen’, terwijl zijn vroegere schoolgenoot hem had verteld over de aanval op een bus met Alawieten waarbij alle inzittenden werden gedood. Bovendien tellen de getuigenverklaringen op bij de gesprekken waarin de twee broers zelf het tapijt boven hun verleden optilden.

De rechtbank weegt in de strafmaat mee dat Aziz als jonge man is gemarteld in de beruchte Sednaya gevangenis. Maar volgens de rechters staat vast dat hij met zijn broer heeft bijgedragen aan de bloedige strijd van Al Nusra in het door oorlog verscheurde Syrië. En het zijn, zo merkt de rechtbank op, juist de leiders ‘die grenzen moeten stellen aan het gedrag van hun medestrijders’.

De kans is groot dat Aziz en Fatah al H. in beroep gaan, aldus hun advocaten. ‘Je kunt moeilijk ‘mooi, 7 jaar minder’ zeggen terwijl je jezelf onschuldig vindt’, zegt Peter Plasman, de advocaat van Aziz. ‘Er is geen onafhankelijk bewijs, zoals foto’s of video’s. Alleen een heleboel ruis’, reageert Fatahs advocaat Nooitgedagt op het vonnis.