NieuwsPolen
Recht op abortus in Polen nog verder ingeperkt
Op donderdag heeft het Constitutioneel Hof in Polen besloten het recht op abortus nog verder in te perken. De abortuswetgeving in het overwegend rooms-katholieke land was al een van de strengste in de Europese Unie.
De rechter maakte vandaag een einde aan een van de redenen voor abortus die nog als legitiem gold, namelijk ernstige afwijkingen bij het ongeboren kind. Nu hebben vrouwen alleen nog recht op abortus in het geval van verkrachting of incest, of als de gezondheid van de moeder in het geding is.
De zaak werd een jaar geleden voor het Constitutioneel Hof gebracht door een groep van ruim honderd conservatieve en rechts-nationalistische parlementariërs. Initiatieven in 2016 om het recht op abortus verder te beperken, konden in Polen op grootschalige protesten rekenen, waarna de regering inbond. Polen gingen in groten getale de straat op tijdens de acties van de zogenoemde Strajk Kobiet (‘Vrouwenstaking’) en op protestdagen als Czarny Poniedziałek (‘Zwarte Maandag’) waarbij mensen in zwarte kleding en met zwarte paraplu’s de straat op gingen.
Maar momenteel bemoeilijkt de coronacrisis grootschalige protesten, nu grote groepen verboden zijn. Er werd de afgelopen dagen wel op andere manieren geprotesteerd, bijvoorbeeld door posters op auto’s te plakken en daarmee door verschillende Poolse steden te rijden. Ook protesteerde in Warschau een aantal vrouwen gekleed als ‘dienstmaagd’ een figuur uit Margaret Atwoods roman Het verhaal van de dienstmaagd, die over een dystopie verhaalt waarin de Verenigde Staten veranderen in een patriarchale theocratie.
Niet onafhankelijk
De onafhankelijkheid van het Constitioneel Hof wordt in twijfel getrokken. De invloed van de regering op het juridisch orgaan is groot. Voorzitter Julia Przyłębska is goed bevriend met PiS-partijleider en vicepremier Jaroslaw Kaczyński. Zij werd in 2016 direct op die positie benoemd door president Andrzej Duda in plaats van door de andere rechters, wat gebruikelijk was.
In een reactie op Twitter noemt Dunja Mijatović, Commisaris van de Rechten van de Mens van de Raad van Europa het oordeel een ‘schending van de mensenrechten’. Ze spreekt haar vrees uit dat abortusoperaties nu ondergronds gaan plaatsvinden of buiten de Poolse landsgrenzen. Dat laatste gebeurt al vaak vanwege de strengheid van de huidige wetgeving.
Precieze cijfers zijn er niet, maar de Poolse Federatie voor vrouwen en gezinsplanning (FEDERA) schat dat er jaarlijks ruim 150.000 Poolse vrouwen een abortusprocedure ondergaan. In Polen zelf werden afgelopen jaar ongeveer 1.100 abortussen officieel geregistreerd, veelal vanwege ernstige afwijkingen bij het ongeboren kind. Dat kan straks niet meer. Binnen de Europese Unie hebben nu alleen Malta, Andorra en San Marino een strengere wetgeving dan Polen: in die landen is het verboden.
