Rauwjongen Tom Watkins: 'Als ik in een pleeggezin kom, dan loop ik gewoon weg'

Het is elf uur 's ochtends en Tom Watkins (15) uit Amsterdam drinkt een drabbig groen drankje in combinatie met een handjevol chlorellapillen. Het drankje ziet er angstaanjagend uit, maar Tom drinkt zonder een spier te verrekken. Precies tegelijk met zijn moeder.

'We hebben de hele nacht niet geslapen', zegt Francis Kenter (55). Maandag heeft ze gehoord dat Bureau Jeugdzorg haar zoon met spoed uit huis wil plaatsen omdat hij al drie jaar geen regulier onderwijs meer volgt. Francis is rustig, maar haar ogen staan fel. 'Mijn oermoedergevoel komt boven. Ik zou door muren gaan om Tom terug te krijgen. Ik denk steeds: blijf van mijn kind af.'

Tom eet rauw, al sinds zijn vijfde. Hij eet geen gekookt voedsel: geen vlees, vis, brood, rijst, zuivel of suiker. Wat overblijft zijn vooral groenten, fruit en noten. Zijn dieet leidt volgens een kinderarts van het AMC tot ernstige ondervoeding.

Vannacht hebben ze ieder opgeschreven wat ze willen vertellen. Op het papier van Tom staat dat hij niet graag meer in de publiciteit wil treden. 'Ik wil niet dat iedereen straks zegt: hé, dat is Tom.' Toch praat hij vandaag, om dingen recht te zetten. 'Ik vind het jammer dat mensen zo snel oordelen. Ze denken dat ik de hele tijd alleen maar thuis zit met mijn moeder, terwijl mijn sociale leven heel lekker gaat.'

Zijn moeder oogt mager. Ze is een vrouw met een missie, daarom werkte ze ook mee aan een tweede documentaire: Rauwer (2012). 'Gebakken eten met een hard randje is net zo verslavend als heroïne', zegt Francis. 'Het heeft net zo'n slechte uitwerking. Dat is wetenschappelijk bewezen.' Ze weegt 53 kilo. 'Ik hoor soms dat ik er zo slecht uitzie. Dat komt door de stress die ik al twee jaar ervaar.'

Waarom stuurt u Tom niet gewoon naar school?
Francis: 'De lagere school was geen probleem, maar op de middelbare school, merkten we dat kinderen hem uitlachten.'
Tom: 'Overdag at ik niets meer, omdat ik het niet fijn vond mijn eten uit mijn tas te halen. Ik wilde niet steeds horen: hé, daar heb je die appeljongen weer.'

Is dat voldoende reden om hem van school te halen?
Francis: 'Nou, ik had net hetzelfde met mijn oudste zoon meegemaakt. Hij begon met rauw eten op zijn twaalfde, en daar is hij zo verschrikkelijk mee gepest. Het erge is: omdat we net begonnen waren, was ik alleen maar bezig met zoeken naar informatie over hoe anderen dat deden met kinderen. Daardoor ben ik er niet genoeg voor hem geweest. Dat heeft Ben veel pijn gedaan. En toen zag ik met Tom hetzelfde gebeuren.'
Tom: 'Ik ben niet echt gepest, hoor. Ik had wel vrienden. Het was alleen niet leuk.'
Zijn broer Ben is inmiddels vertrokken en woont bij zijn vader in Engeland. Hij is gestopt met rauw voedsel. 'Hij heeft de afgelopen vijf jaar heel slecht gegeten', zegt Francis.

Twijfelt u wel eens?
'Er is geen andere weg. Ik heb geen andere manier gevonden om een kind op school te hebben en te zorgen dat het gezond blijft eten.'

Ook als het betekent dat hij uit huis wordt geplaatst?
Francis: 'Dat laat ik niet gebeuren. Ik heb nu twee jaar ervaring met jeugdzorg en de kinderbescherming en ik kan uit de grond van mijn hart zeggen: het zijn vreselijke instanties.'
Tom: 'Bureau Jeugdzorg heeft altijd gezegd dat de voordelen van uithuisplaatsing niet opwegen tegen de nadelen. Ze zouden het beste met me voor moeten hebben. Maar dit is toch niet het beste voor mij? Als ik in een pleeggezin kom, dan loop ik gewoon weg. Zodra ik op school zit, ga ik gewoon terug naar mijn moeder. Niemand houdt me tegen.'

Lees het hele interview vandaag in de Volkskrant.