Racemonsters met dynamiet in hun lijf

De Raket vliegt niet meer. De supersnelle duif uit de stal van het Sprundelse duivenmelkersgeslacht Wijnings heeft een startverbod gekregen. Bij een dopingcontrole werden de Raket en enkele andere duiven uit de stal positief bevonden. Oordeel: illegaal cortisonegebruik. Straf: vier jaar uitsluiting van de wedstrijdsport.

Walter Wijnings speelt met verve de onschuld. Streelt liefdevol zijn duiven in hun hok. Hok? Het is 160 vierkante meter moderne duiventechnologie in een Brabantse achtertuin. Opbouw, ligging en indeling van de huizenhoge onderkomens verraden in jaren opgebouwde kennis van zaken. 'Dit is een topper, voel die spieren eens. Een duif op de Dam is hier echt een vaatdoek bij.'

Maar doping? Het enige goedje dat Wijnings naar eigen zeggen in de koelkast heeft staan, is een vitaminepreperaat. Geheel onschuldig en gemaakt door de Bredase dokter H. de Weerd, zoon van de wereldberoemde duivenkenner Piet - die duiven uitzocht voor de keizer van Japan en Frank Sinatra. 'De Weerd rommelt niet met zijn producten.'

Ton Ebben, directeur van de Nederlandse Postduivenhouders Organisatie (NPO), denkt daar anders over. De duivensport is allang geen wereld meer van mannen in grijze stofjassen met mestkrabbers. Er gaat flink wat geld in om. Een goede duif kan in Nederland voor vele tienduizenden guldens van eigenaar wisselen; buitenlandse topfokkers hebben zelfs honderdduizenden guldens over voor extreem goede Hollandse racemonsters. Een duivenmakelaar uit Teteringen verkocht onlangs een wedstrijdduif voor 334 duizend gulden aan een Italiaanse ijscomagnaat in Engeland.

Nog gekker gaat het toe bij grote hotels in het Verre Oosten. Op hun daken staan hokken vol snelvliegers, allemaal peperdure toppers uit vooral België en Nederland. Hotelgasten kunnen er voor duizenden guldens een gokje wagen, de prijzenpot kan oplopen tot een miljoen gulden.

In Nederland is de duif het renpaard van de werkman. Naam en faam zijn daarom belangrijk. Een duivenfokker kan jarenlang teren op een grote overwinning van een 'topduif' uit zijn stal. Dus een beetje buskruit in het lijf kan een prima investering zijn.

Van de 36.500 duivenmelkers in Nederland pompt 5 procent zijn duiven vol met illegale pepmiddelen, schat Ebben. Reden voor NPO om de controle op dopingduiven te verscherpen.

Maar wat is verscherpen? Vorig jaar werden 26 controles gehouden. Dit jaar zullen het er naar verwachting vijftig worden, op duizenden deelnemers. De controles zijn duur, zo'n 500 gulden per geval, en de NPO is niet steenrijk. Dus controleert de NPO 'gericht', zegt Ebben. Pas bij serieuze vermoedens van dopinggebruik gaan de controleurs op pad.

Kettinguitslagen - wedstrijden waarbij één duivenmelker meerdere duiven in de top heeft staan - zijn verdacht. Ook de geografische ligging speelt mee. De omgeving van St. Willebrord, nabij Sprundel, staat bij de NPO bekend als verdacht gebied.

En dus moesten ze hem hebben, zegt Walter Wijnings. 'Een bekende duivenmelker opgeknoopt aan de hoogste boom, als afschrikwekkend voorbeeld.' In de sport staan vader en zoon bekend als 'de jongens van Wout Wijnings'. Wout richtte het hok in 1948 op. Jarenlang waren de duiven kampioen-generaal in Rucphen. De legende is nu neergesabeld, zegt Walter. 'Vader gaat eraan kapot.'

De verhalen over het gebruik van doping zijn oud . Wielrenner Wim van Est wist in 1974 verslaggever Theo Koomen al te vertellen dat in 'dat wereldje gedrogeerd wordt bij het leven'. Een kennis van Van Est stopte zijn duiven vol met pervitientjes. 'Een kind kan aanvoelen, dat zo'n gedrogeerde duif met dynamiet in zijn reet de ruimte in vliegt.'

Duivenliefhebbers zijn allergisch voor het woord doping. Ze hebben het liever over ruiremmers. Wijnings: 'Doping bestaat niet. Duiven gaan nergens sneller door vliegen. Met cortison wordt de rui geremd, waardoor de jonge duiven hun veren behouden en met vollere vleugels kunnen vliegen. Dat is jarenlang gedoogd. Dat werkt even, maar de duif sterft snel door allerlei ziekten. Binnen een paar jaar stort je hele hok in. Daar hebben wij, de Wijnings, jarenlang voor gewaarschuwd.'

Als de duivenmelker eind augustus 2000 twintig jonge duiven inkorft, zit het seizoen er bijna op. De Wijnings hebben prachtige wedstrijden achter de rug. Wijnings: 'Bij twaalf van de veertig wedstrijden hadden we een winnaar.' In het Nationaal Kampioenschap voor dagwedstrijden staat hij met zijn hok in de toptien.

Maar bij de NPO zijn serieuze twijfels gerezen over deze prestaties. Controleurs worden bijeengeroepen en krijgen instructies mee om mest van de duiven van Wijnings te controleren. Op 31 augustus, de duiven zouden vliegen vanuit het Franse Bourges, is het zover. De controleurs zetten het transport in een loods in Roosendaal apart. Uitslag: Wijnings heeft zijn duiven gedrogeerd.

Volgens Wijnings zijn bij de controle fouten gemaakt. 'Een van de controleurs zei bij de rechter bijvoorbeeld dat ik cortison had gebruikt om mijn duiven ''relaxed'' de mand in te laten gaan. Belachelijk amateurisme. Je zet een wielrenner toch ook niet stijf van de morfine aan de start?'

Wijnings heeft bij het NPO beroep aangetekend. Deze week heeft het college van beroep zijn klachten aangehoord, de uitspraak wordt binnenkort verwacht. Verliest Wijnings, dan stapt hij naar de rechter. Aan de eerste wedstrijden gaat hij gewoon meedoen, zegt hij. Het seizoen zou dit weekend zijn begonnen als er geen mond- en klauwzeer was uitgebroken.

Duivensport is illusie, zegt NPO-directeur Ebben. Het is hoe gek je je laat maken. Melkers laten zich graag opjutten. Wint de buurman een wedstrijd met een vitaminepreparaat dat niemand kent, dan stapt de hele buurt over op het middel. 'Want iedereen is op zoek naar een manier om zijn duiven sneller te laten vliegen.'

Duivenapothekers verdienen flink aan bijzondere race-oliën, wonderlijke recuperatiemiddelen en krachtige energiepeppers. Meer dan in al die wondermiddelen gelooft Ebben in de band tussen melker en duif. Karakter en doorzettingsvermogen kun je bijschaven, zegt hij. 'Maar duivensport blijft simpel: van een marathonloper maak je geen sprinter.'