Nieuws
Raad van State vindt spreidingswet voor asielzoekers veel te ingewikkeld
De langverwachte ‘spreidingswet’ die gemeenten dwingt mee te werken aan asielopvang is volgens de Raad van State ‘onnodig complex’. Het hoogste adviesorgaan van de regering en het parlement vindt dat het wetsvoorstel moet worden aangepast. In de huidige vorm roept de wet ‘indringende vragen op of deze wel uitvoerbaar is’.
Dat staat in een maandag openbaar gemaakt advies. Het commentaar van de Raad van State is een nieuwe tegenslag voor staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD), die had gehoopt dat de wet begin dit jaar van kracht kon zijn. In plaats daarvan ziet hij zich voor stevige kritiek gesteld, die eerder ook al van gemeenten kwam. Omdat Van der Burg zich nu eerst over het advies moet buigen, is nog niet duidelijk wanneer de Tweede en de Eerste Kamer de wet kunnen behandelen.
De Raad van State is met name kritisch over het ingewikkelde verdelingssysteem in de wet. Gemeenten die vrijwillig opvangplaatsen aanbieden, kunnen een financiële bonus tegemoetzien. De overige gemeenten in een provincie moeten in onderlinge afstemming bepalen waar de noodzakelijke plekken komen. In het uiterste geval hakt de staatssecretaris de knoop door.
‘Dat leidt tot onduidelijkheid over de precieze taakstelling’, vindt de Raad. ‘De verdelingsprocedure en de ingebouwde financiële prikkels hebben bovendien een competitief element in zich en dragen niet bij aan de solidariteit tussen gemeenten die de regering op het oog heeft.’ Ook zijn ‘veel aspecten van het wetsvoorstel nog niet uitgewerkt’, waardoor de gevolgen voor de uitvoering ongewis blijven.
Asieldeal
De spreidingswet maakt onderdeel uit van de ‘asieldeal’ die coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie eind augustus sloten, na een zomer waarin asielzoekers bij herhaling buiten moesten slapen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. De VVD-fractie ging pas met de beoogde wet akkoord na een interventie van premier Mark Rutte. Voor de overige coalitiepartijen lag juist een andere afspraak heel gevoelig: het uitstel van gezinshereniging met een halfjaar.
Het beperken van deze ‘nareis’ moest de druk op de asielzoekerscentra (azc’s) verlichten. Inmiddels hebben diverse lagere rechters daar een streep door gehaald en zag Van der Burg zich genoodzaakt de maatregel op te schorten, hangende een principe-uitspraak in hoger beroep. Die komt woensdag, ook van de Raad van State – het adviesorgaan is in een separate afdeling tevens hoogste bestuursrechter.
Dringend zoeken naar nieuwe opvangplekken
Intussen houdt de asielcrisis aan en blijft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers dringend op zoek naar nieuwe opvangplekken. Naar verwachting komen dit jaar 50 duizend asielzoekers naar Nederland, terwijl de azc’s al vol zitten. Dat komt mede doordat veel statushouders (asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen) niet kunnen doorstromen naar een woning.
Eind vorige week zegden gemeenten in het Veiligheidsberaad toe dat 8.500 crisisnoodopvangplekken langer open zullen blijven. Die zouden eigenlijk per 1 april worden opgeheven, omdat ze niet voldoen aan internationaal geldende humanitaire vereisten. Vluchtelingenwerk won daarover een rechtszaak, maar in hoger beroep werd geen termijn verbonden aan de noodzakelijke oplossing. Omdat Van der Burg blijkens een recente Kamerbrief op zoek is naar nog minstens 19 duizend extra plekken, restte hem geen andere optie dan de verlenging van de crisisnoodopvang te verzoeken.
