Q & A: Draaikonterij, van Pronk? Buitenland

Vanwege het arrestatiebevel tegen president Bashir worden alle hulporganisaties Soedan uitgegooid. Is dat niet vreselijk?

Nee hoor, het is zelfs heel verstandig. Bashir heeft goed geluisterd naar de adviezen van de Zambiaanse econome Dambisa Moyo, met wie de Volkskrant vrijdag een interview publiceerde. Volgens haar moet alle hulp aan Afrika worden stopgezet. Hulp houdt het continent arm, zegt ze. Landen die worden verlost van hun ‘hulpverslaving’ zullen eventjes pijn lijden, maar al spoedig bloeit hun economie op. In Darfur gaat dat ongetwijfeld ook gebeuren.

Maar dat hulp niet helpt is al zo vaak beweerd. Waarom zoveel aandacht voor Dambisa Moyo?

Omdat het een jonge zwarte Afrikaanse vrouw is. Voorheen werden dit soort dingen alleen gezegd door lelijke blanke Europese mannen van boven de vijftig. Tegenstanders van hulp aan arme landen kunnen nu roepen: ‘Zie je wel, ze zeggen het zelf! En ze is nog mooi ook!’

In dezelfde krant, in het hoofdredactioneel commentaar, stond dat het arrestatiebevel ‘de beperkingen van het internationaal recht pijnlijk aan het licht brengt’.

Het tegendeel is waar. Het recht laat eindelijk zijn tanden zien. Aan de reactie van de leiders in Khartoem kun je zien dat het arrestatiebevel – anders dan de wanprestaties tot nu van de internationale gemeenschap – ze echt zenuwachtig maakt. Als de kwestie-Darfur iéts pijnlijk aan het licht heeft gebracht, dan is het de beperkingen van de traditionele realpolitik.

Jan Pronk is ook fel tegen het arrestatiebevel. Dat zei hij in Goedemorgen Nederland. ‘Dit is een fout geweest’, zei hij geërgerd. ‘Bashir is in zijn positie versterkt. Ik heb dat al maandenlang gezegd. Het had nooit zo mogen gebeuren.’

Ten eerste: Jan Pronk is geen zwarte jonge stoot, maar een witte vent van 68, dat vergroot niet bepaald zijn geloofwaardigheid. Ten tweede: luister wat Pronk zei op 8 januari 2005 in een interview met Vrij Nederland, over de VN-commissie die de misdrijven in Darfur onderzocht. ‘Het is zeker dat er misdaden tegen de menselijkheid zijn gepleegd, daar is geen enkele twijfel over’, zei Pronk. ‘De bedoeling is dat de commissie ook verantwoordelijken aanwijst voor de moordpartijen. Namen noemt. Dat laatste is pikant. Politieke leiders kunnen worden aangeklaagd bij het Internationaal Strafhof. Daar zou ik een groot voorstander van zijn. In Washington heb ik in een toespraak gezegd dat het Internationaal Strafhof de enig mogelijke volgende stap is, mocht worden vastgesteld dat in Darfur sprake is geweest van grove schendingen van de mensenrechten.’ Twee maanden later besloot de Veiligheidsraad, kennelijk onder de indruk van de oproep van Pronk, de kwestie-Darfur inderdaad bij het Strafhof aan te brengen.

Draaikonterij, van Pronk?

Ho ho, dat hoor je Q & A niet zeggen.