PvdA breekt met strenge pensioenlijn: verhoging AOW-leeftijd vertragen

De PvdA breekt na acht jaar met het strenge pensioenbeleid en stuurt drastisch bij: de partij wil de verhoging van de AOW-leeftijd vertragen en ook voor lagere inkomens moet het mogelijk worden om voor de pensioenleeftijd te stoppen met werken. Nu ook de PvdA voor aanpassing van de AOW pleit, is vrijwel de hele oppositie op dat punt verenigd.

De nieuwe visie op de AOW is volgens PvdA-leider Lodewijk Asscher het startschot voor de nieuwe lijn van de partij. ‘We hebben nu, na het regeren in een diepe economische crisis, de ruimte en de vrijheid om onze standpunten opnieuw te formuleren. Met de AOW is haast geboden omdat achter de schermen gesproken wordt over een nieuw pensioenstelsel. Daar moet het kabinet ook gaan bewegen.’

Met die voorstellen neemt de partij afscheid van het standpunt dat sinds 2010 werd gevoerd. In dat jaar steunde de PvdA – toen nog onder voorman Job Cohen –het pensioenakkoord van vakbeweging en werkgevers. Daarin werd de AOW-leeftijd aan de levensverwachting gekoppeld. Stijgt de gemiddelde levensverwachting van 65-jarigen een jaar, dan schuift de AOW-leeftijd ook een jaar op.

Zo hielp Cohen het eerste kabinet-Rutte aan een meerderheid. In het tweede kabinet-Rutte schoof de PvdA zelf aan en werd de lijn doorgezet. Nu, in de oppositie, zakt de noodzaak weg. ‘We moeten er wat meer ontspannen in staan, vooral voor de mensen die de grootste moeite hebben zo lang door te werken’, aldus het Tweede Kamerlid Gijs van Dijk. ‘De afgelopen jaren was het crisis en hebben PvdA en VVD harde maatregelen genomen. Nu gaat het economisch voor de wind en moeten we de uitwassen van dat beleid wegnemen.’

In zijn nieuwe plan komt de AOW-leeftijd niet in 2021 maar pas in 2030 op 67 jaar. Volgens het kabinetsbeleid stijgt de AOW-leeftijd vervolgens met een jaar als de gemiddelde levensverwachting een jaar stijgt. Van Dijk wil dat aanpassen. ‘Stijgt de levensverwachting een jaar, dan kan de AOW-leeftijd een halfjaar omhoog.’

Hij zegt niet alleen aan de ouderen te denken, maar ook aan de jongeren. ‘Hun wordt nu AOW op 75 jaar voorgespiegeld. Dat is geen doen. We zijn al kampioen langer doorwerken, nu schieten we echt door het plafond.’

Drie jaar voor de officiële AOW-leeftijd pensioen opnemen

De PvdA wil voortaan dat ‘iedereen eerder moet kunnen stoppen met werken’. Van Dijk: ‘Beter betaalden kunnen altijd al eerder stoppen, bijvoorbeeld door hun spaargeld aan te spreken. Maar lager betaalden kunnen dat niet. Wij willen dat iedereen drie jaar voor de officiële AOW-leeftijd dit pensioen kan opnemen. Daalt het inkomen van lager betaalden onder het minimum, dan moet dat aangevuld. Daar willen wij 400 miljoen euro voor uit trekken.’

Hij wijst erop dat laagbetaalden vaak jong zijn begonnen met werken. ‘Daar komt bij dat zij een lagere levensverwachting hebben. Dat betekent dat zij nu veel minder lang van hun pensioen kunnen genieten dan mensen met een hogere opleiding en een hoger inkomen. Dit is dus een solidair voorstel.’

Tot slot pleit Van Dijk voor generatiepacten. Dat zijn afspraken die vakbeweging en werkgevers in cao’s maken waarbij werknemers vanaf 62 jaar korter gaan werken met volledige pensioenopbouw. ‘Doordat ouderen korter werken, kunnen zij hun pensioen halen terwijl jongeren een baan krijgen’, zegt Van Dijk.

'Laat mensen meeprofiteren'

Het hele plan kost op lange termijn ruim 6 miljard euro, zo heeft de PvdA berekend. Dit wil de partij vooral financieren via belastingen voor bedrijven. ‘Het gaat het bedrijfsleven voor de wind. Laat de mensen daarvan meeprofiteren’, zegt Van Dijk.

Met zijn voorstellen hoopt Van Dijk, die voor hij een jaar geleden Kamerlid werd vicevoorzitter van de FNV was, het overleg tussen vakbeweging en werkgevers over vernieuwing van het pensioenstelsel ‘vlot te trekken’. Minister Koolmees (D66) van Sociale Zaken heeft van hen een voorstel gevraagd, maar zij kunnen het niet eens worden. De FNV wil onder meer bevriezing van de AOW-leeftijd op de huidige 66 jaar.

Koolmees heeft nog steeds goede hoop tot een vergelijk te komen met de sociale partners. In het parlement hoopt hij dan op meer steun dan alleen van de coalitie, die in zowel Tweede als Eerste Kamer slechts een stem meerderheid heeft. Dan wordt belangrijk dat vrijwel de hele oppositie wil morrelen aan de huidige AOW-systematiek. ‘Dit is een signaal voor FNV en VNO-NCW, maar ook voor Koolmees. Ook het kabinet zal water bij de wijn moeten doen als het om de AOW gaat’, zegt Van Dijk.