Publieke omroep in Zwitserland overleeft referendum over afschaffing omroepbijdrage
De Zwitsers hebben zondag met een ruime meerderheid een voorstel verworpen om de verplichte omroepbijdrage, Billag, af te schaffen. Vooral aanhangers van de rechts-populistische SVP van de mediatycoon Christoph Blocher hoopten met het schrappen van de bijdrage - 390 euro per jaar per huishouden - de publieke omroep SRG de nek om te draaien.
Het referendum was een initiatief van de jongerenafdeling van de SVP en libertarische politici. Die laatsten hebben er principiële bezwaren tegen dat burgers kunnen worden gedwongen te betalen voor een dienst waarom ze zelf niet hebben gevraagd. Volgens hen is de publieke omroep ook uitgegroeid tot een moloch die steeds meer geld verslindt. De Zwitserse publieke omroep, die voor driekwart uit de verplichte omroepbijdrage drijft, is relatief duur. Alleen de Noren betalen per hoofd van de bevolking meer voor hun publieke omroep.
De SVP-ers hebben vooral om politieke redenen bezwaar tegen de SRG. Volgens hen is de publieke omroep een spreekbuis van de gevestigde partijen en maakt de SRG stemming tegen rechts. 'Momenteel hebben we een bijna-monopolie voor een door de staat gecontroleerde omroeporganisatie', betoogde Florian Maier, de leider van de zogeheten No-Billag-campagne. 'Door het mes te zetten in de subsidie die zij ontvangt, krijgen we een vrijere markt voor de media in Zwisterland.' De meeste Zwitsers bleken het daarmee niet eens. Volgens voorlopige uitslagen keerde rond 70 procent van de stemmers zich tegen het voorstel de Billag af te schaffen.
Vier talen
Veel Zwitsers zien de publieke omroep als een bindmiddel voor hun land, waar vier talen worden gesproken. Als de verplichte bijdrage zou komen te vervallen, zou het volgens directeur Gilles Marchand van de SRG niet meer mogelijk zijn alle vier groepen in hun eigen taal te bedienen.
Voorstanders van de publieke omroep hamerden er tijdens de campagne ook op dat het verdwijnen van de SRG juist de kwaliteit van de journalistiek zou ondermijnen. Vooral SVP-oprichter Blocher en zijn mediaconcern zouden profijt trekken van het verdwijnen van de publieke omroep. Zij waarschuwden voor een 'berlusconisering' van Zwitserland, als de Blocher-media vrij spel zouden krijgen door het wegvallen van de SRG.
Het lijkt onvoorstelbaar: in het stemhok met een pennestreek een eind maken aan de NPO. Toch is dat precies wat de Zwitsers kunnen met hun publieke omroep.
