President van Iran is eng, maar niet gek
Is president Ahmadinejad van Iran een gevaarlijke gek? Volgens Irshad Manji handelt hij vanuit zijn overtuiging volkomen rationeel, al is dat niet echt geruststellend....
Van alle zaken die onze chaotische wereld bedreigen, zijn kernwapens wel de gevaarlijkste. Meng ze met antisemitisme en je hebt een cocktail waarvoor ieder weldenkend mens terugdeinst. Geen wonder dus dat mensenrechtenactivist Elie Wiesel, normaal gesproken toch een allervriendelijkst mens, zich niet inhield bij het omschrijven van de president van Iran. Onlangs noemde hij Mahmoud Ahmadinejad 'geestelijk gestoord'.
Ik wou dat het zo simpel was. Het probleem is echter dat het projectiel Ahmadinejad vanuit het perspectief van een religieuze fanaticus volkomen rationeel is. Als fanatieke shi'itische moslim wacht de leider van Iran gretig op de wederkomst van de 'verborgen imam'. Dat is de spirituele gids, ook wel bekend als de Mahdi, die volgende de shi'itische overlevering honderden jaren geleden op mysterieuze wijze verdween. Volgens orthodox shi'itisch geloof zal de terugkeer van de Mahdi de voorbode zijn van een tijdperk vol vrede en veiligheid over de hele wereld. Als hun messias wederkeert, zal alle onrechtvaardigheid verdwijnen - inclusief de macht van Amerika.
Het heeft wel iets weg van de manier waarop miljoenen evangelische christenen in Amerika denken over de wederkomst van hun messias. Zij zien Jezus graag zo gauw mogelijk terugkeren op aarde. Daarom zijn velen van hen ook tegen de milieubeweging - of onderschatten zij de noodzaak ervan. Door de natuurlijke hulpbronnen van de aarde te beschermen duurt het alleen maar langer voor Armageddon plaats zal vinden. Vanuit dit gezichtspunt gezien is het broeikaseffect de wil van God.
Richard Land, een van de leiders van de Southern Baptist Convention, zei het op CNN iets beleefder. Over klimaatverandering stelde hij: 'Onder evangelische christenen bestaat er geen concensus - noch over het bestaan van het probleem, noch over de ernst ervan of over de oorzaken.' Land staat aan het hoofd van meer dan 16 miljoen christenen in de VS.
Ik wil niet beweren dat alle shji'itische moslims of evangelische christenen in ganzenpas achter hun leiders aan marcheren. Er klinken ook andere stemmen. Onderzoek lijkt aan te geven dat 70procent van de Amerikaanse evangelische christenen meent dat het broeikaseffect een probleem is en dat 63procent vindt dat het probleem onmiddellijk moet worden aangepakt. Onder verwijzing naar deze aantallen, verheft een groep genaamd het Evangelische Milieunetwerk zijn stem tegen de zelfgenoegzaamheid, passiviteit en ontkenning van de Southern Baptist Convention.
De optimist in mij vindt dat goed nieuws omdat het betekent dat de massa's voor hun leiders uit lopen. Maar de realist in mij vraagt zich af: En dan? Feit blijft dat deze leiders zich hebben bewapend met een apocalyptische logica. Eenmaal gegrepen door hun vervoering, kan het hen niet heel veel meer schelen of de massa het niet met hen eens is.
Wat me weer terugbrengt bij de president van Iran. Hij beweert een 'eigen persoonlijke lijn' te hebben met de verborgen imam. Als dat waar is, heeft hij het verdient. Toen Ahmadinejad burgemeester van Teheran was, heeft hij naar verluidt een drukke verkeersweg opnieuw laten plaveien zodat de messias bij zijn terugkeer geen last zou hebben van een slecht wegdek. Aals president van het land heeft hij zijn kabinetsleden gevraagd een eed van trouw aan de messias af te leggen.
Afgelopen september vroeg Ahmadinejad, tijdens een toespraak voor de Verenigde Naties, openlijk om de terugkeer van de Mahdi. Hij ontleende zijn kracht op dat moment aan twee zaken: het gevoel dat het goddelijk licht over hem werd uitgestort en het feit dat geen enkele VN-diplomaat zichtbaar een wenkbrauw optrok. Misschien dat de tolken wat traag waren.
Het is niet ondenkbaar dat Ahmadinejad het programma voor de verrijking van uranium weer nieuw leven inblaast om verzet op te roepen, waardoor de wederkomst van de messias sneller zal plaatsvinden. 'We moeten ons voorbereiden op het overheersen van de wereld', gaf hij de Iraniërs onlangs tijdens een vrijdagsgebed mee, 'en de enige manier waarop we dat kunnen doen is onze opvattingen te baseren op de Verwachte Wederkomst' - de wederkomst van de enige echte vertegenwoordiger van de mensheid bij Allah.
Eng? Ja. Geestelijk gestoord? Dat hangt ervan af. Voor de periferie van ware gelovigen is een dergelijke apocalyptische politiek volstrekt logisch.
De massavernietigingswapens zijn dan toch nog gevonden. Het gaat om de mensen met een onwankelbaar geloof in de komende krachtmeting tussen goed en kwaad. Als we het aan hen overlaten, is de wereld op weg naar een botsing der Armageddons.