Dinsdag verstreek de termijn waarop de kandidatenlijsten voor de verkiezingen van 6 maart bij de gemeenten moesten zijn ingeleverd. Onderzocht zijn de lijsten van PvdA, GroenLinks, CDA en VVD in Almere, Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Eindhoven, Groningen, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Zaanstad. Hoewel vooral PvdA en GroenLinks zeggen met de samenstelling van de lijsten te streven naar een evenwichtiger afspiegeling van de bevolking, is dat niet gelukt.

'De lokale politiek heeft wat betreft actieve betrokkenheid van allochtonen voorlopig de maximumgrens bereikt. De gevestigde partijkaders tolereren geen grote participatie van allochtone kandidaten, uit vrees voor ondermijning van de eigen machtsbasis', zegt politicoloog Jean Tillie, auteur van het boek De etnische stem, na bestudering van de nieuwe lijsten.

Vier jaar geleden constateerden Tillie en zijn collega Meindert Fennema na onderzoek nog hoopvol dat steeds meer allochtonen zich melden als kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Die trend is tot stilstand gekomen. Geen van de partijen biedt allochtone kandidaten dit jaar meer kansen in de lokale politiek. Tillie: 'In 1998 werden allochtonen uitgenodigd en geselecteerd door de gevestigde orde. Die hield de controle. Nu ze zelf beginnen hun achterban en machtsbasis te mobiliseren, breekt in de plaatsen waar ze de grootste bedreiging vormen multiculturele paniek uit.'

Hij verwijst naar de affaires in Amsterdam-Zuidoost en in Den Haag rond het omstreden Turkse raadslid Daskapan, waar de landelijke partijbesturen van respectievelijk PvdA en GroenLinks ingrepen en de kandidatenlijsten 'zuiverden'.

'Voor linkse partijen vormen allochtone kandidaten de grootste bedreiging voor de gevestigde orde. Daar hoor je ook het meeste gerommel.'