Politiek zes maanden in de parkeerstand

De meeste maatschappelijke organisaties dringen er in hun reactie op de val van het kabinet op aan door te gaan met maatregelen die de gevolgen van de economische crisis moeten opvangen.

Vakbeweging zowel als werkgevers hopen dat de Tweede Kamer de deeltijd-WW verlengt. De ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vinden de val het kabinet midden in een economische crisis een slechte zaak. Voor de bouw, waar de crisis nu hard toeslaat, is verlenging van de deeltijd-WW op 1 april belangrijk, en ook de invoering van de Crisis- en herstelwet, die op behandeling in de Eerste Kamer wacht.

De ANWB, die een raadpleging houdt over de kilometerheffing, pleit ervoor dat de Tweede Kamer begint met de behandeling. ‘Een vrij grote meerderheid vindt dat het de kant op moet zoals in het wetsontwerp vastgelegd. Dus het is de vraag of dit dossier zo gevoelig ligt dat het kabinet dit moet stopzetten’, laat ANWB-directeur Guido van Woerkom weten. De ANWB houdt een raadpleging over de kilometerheffing. ‘We zullen de resultaten in april gewoon aan de Kamer en de minister aanbieden’, aldus Van Woerkom. Hij verwacht dat besluiten over bijvoorbeeld wegverbreding gewoon doorgaan, maar dat lange tijd onduidelijk zal blijven hoe invulling wordt gegeven aan geplande bezuinigingen.

Ook ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) pleit voor het doorzetten van de grote projecten. ‘Wij gaan ervan uit dat de infrastructurele projecten die in het kader van de spoedwet versneld worden aangelegd geen gevaar lopen’, aldus een woordvoerder. De spoedwet van CDA-minister Eurlings maakt het mogelijk op dertig locaties versneld spitsstroken en andere wegverbredingen aan te leggen.

De militaire vakbonden zijn niet te spreken over de behandeling van de missie in Uruzgan door het kabinet. FNV-bond AFMP noemt het ‘zeer teleurstellend’ dat het kabinet het belang van de Nederlandse militairen niet voorop heeft gesteld. ‘De stap van de PvdA is niet in het belang van het land geweest en niet in het belang van de Nederlandse militairen’, aldus voorzitter Wim van den Berg.

CNV-bond Acom vindt dat Nederland zich internationaal belachelijk heeft gemaakt. Voorzitter Jan Kleian: ‘We willen graag meetellen, maar nu het erop aankomt, vertonen we kleuterschoolgedrag. Bijna ieder land in Europa draagt meer bij aan de missie in Afghanistan dan wij.’

De provincies en gemeenten voorzien grote problemen door de val van het kabinet. ‘We waren ons als provincies aan het voorbereiden op de discussies over de herstructurering van de financiering, om 35 miljard euro te besparen zoals het kabinet wilde. Dat komt nu allemaal stil te liggen’, zegt Jan Franssen, commissaris van de koningin in Zuid-Holland en voorzitter van het Interprovinciaal Overleg (IPO). De Vereniging van Nederlandse Gemeenten sluit zich hierbij aan.

Burgemeester Aleid Wolfsen van Utrecht, voorzitter van de club van de grootste vier gemeenten (G4), noemt de val van het kabinet treurig. ‘In Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht spelen veel grote kwesties, zoals werkloosheid, onderwijs, integratie en stadsvernieuwing. Die dreigen nu te worden ondergesneeuwd door de landelijke politiek. Dat is heel spijtig.’ Volgens Wolfsen weten de nieuw te vormen gemeentebesturen straks niet waar ze aan toe zijn, door onduidelijkheid over de hun financiële situatie.

‘Het onderwijs is het antwoord op de crisis’, aldus een woordvoerder van de onderwijsbond AOb. De bond gaat ervan uit dat onderwijs een belangrijke rol gaat spelen in de verkiezingscampagne: vooral het lerarentekort is een probleem dat niet lang kan blijven liggen.

De vereniging van universiteiten VSNU vindt het ‘buitengewoon spijtig’ dat het kabinet is gevallen. ‘De politiek staat nu zes maanden in de parkeerstand, terwijl juist op volle kracht vooruit moet worden gegaan naar de economie van de toekomst’, zei voorzitter Sijbolt Noorda. Volgens Noorda zijn investeringen in onderwijs en onderzoek daarvoor onmisbaar.

Voor studenten leidt de val van het kabinet tot meer onzekerheid, meent voorzitter Gerard Oosterwijk van de studentenvakbond LSVb. Bij de miljardenbezuinigingen in de nasleep van de economische crisis zou het huidige stelsel van studiefinanciering kunnen sneuvelen, zodat studenten alleen nog een lening kunnen krijgen.

‘Ons land is zeker een half jaar vleugellam; wij vrezen stagnatie in belangrijke dossiers in de zorg’, aldus een woordvoerder van de ziekenhuizenvereniging NVZ. Voorzitter Arie Nieuwenhuijzen Kruseman van artsenvereniging KNMG noemt de val van het kabinet ‘buitengewoon ongelukkig’. Staatssecretaris Bussemaker (PvdA) zou voor 1 april beslissen over de herinrichting van de zorg voor chronisch zieken en gehandicapten (AWBZ), waarvan de uitvoering in handen zou komen van de zorgverzekeraars. Dat gaat vermoedelijk niet door. Ook de verzekeraars zijn daarover teleurgesteld.

Bij ziekenhuizen heerst onzekerheid over de omschakeling – waartoe dit jaar moest worden besloten – naar een systeem waarin zij per behandeling worden betaald. De politieke partijen zijn verdeeld over marktwerking op dit gebied.

Veel zorgorganisaties tonen zich ongerust over de bezuinigingen die boven de markt hangen. Ambtenaren studeren daar nu nog op, maar besluiten komen pas voor rekening van het volgende kabinet. ‘Heel vervelend; de Nederlandse ziekenhuizen hebben behoefte aan helderheid. Anders komt een aantal financieel in de problemen en dreigen tien ziekenhuizen failliet te gaan’, aldus de NVZ.