Politiek vreest tweedeling in het onderwijs
Een groot deel van de Tweede Kamer maakt zich zorgen over de tweedeling in het onderwijs. Het onderscheid tussen kinderen van hoog- en laagopgeleiden komt steeds terug in het debat over de onderwijsbegroting.
Een nieuw idee kon je het niet noemen, en toch ging de felste woordenwisseling woensdag over selectie aan de poort. VVD'er Pieter Duisenberg vindt dat het hele vervolgonderwijs - mbo, hbo, universiteit - studenten moet kunnen selecteren. Dat vindt de VVD al ongeveer sinds haar oprichting, en toch vlogen de andere Kamerleden op Duisenberg af.
Door de VVD zou 'de ontplooiing van leerlingen in gevaar komen', en bovendien, 'een leerling heeft zelf het beste beeld van de studie die bij hem past'. Duisenberg hield vol dat met selectie het maximale uit iedere student is te halen, precies zoals hij bepleit in zijn human capital agenda. De toegankelijkheid van het onderwijs in gevaar? 'Helemaal niet.'
Pijnlijk
De vinnigheid van de andere partijen laat zien dat de toegankelijkheid een pijnlijk onderwerp is. In de Tweede Kamer zijn namelijk precies daarover veel zorgen. Paul van Meenen (D66) levert er de cijfers bij. Volgens de OESO, de organisatie voor economische samenwerking, draagt het Nederlandse onderwijs het meest bij aan ongelijkheid.
'Beschamend', vindt D66, dat 'sjoelbakmodel waarin je na een aanloop op de basisschool onverbiddelijk in een vakje wordt geduwd.' GroenLinks spreekt van een 'dwangbuis'. Ook de PvdA wil dat het selectiemoment, nu in de laatste klas van de basisschool wordt uitgesteld - bijvoorbeeld met meer gemengde brugklassen en schooladviezen.
De tweedeling zet zich voort in het hele onderwijs, dat is de conclusie na een dag luisteren naar de onderwijsspecialisten in de Tweede Kamer. Alleen de VVD en de PVV onttrekken zich aan de klaagzang over de achterblijvers. De VVD laat zich liever inspireren door de voorlopers, zoals de studenten die met een zonnewagen meedoen aan internationale wedstrijden. De PVV is druk met het verdedigen van het belang van feitenkennis en westerse waarden.
Zwakkere milieus
PvdA-minister Jet Bussemaker liet woensdag in Trouw optekenen dat ze vreest voor de aantasting van de verheffing en de emancipatie. Zij signaleert dat leerkrachten op de basisschool geneigd zijn kinderen van hoogopgeleiden naar een hogere schoolsoort te sturen. Vervolgens is er de enorme markt van huiswerkinstituten en privéscholen, niet toegankelijk voor kinderen uit zwakkere milieus. Eenmaal in het hoger onderwijs zijn er extra uitdagende colleges te volgen voor meer geld - de VVD wil er juist méér van.
'Waarom is er op een bepaalde school wel een 3D-printer voor het vwo, en niet voor het vmbo?' vraagt PvdA-Kamerlid Tanja Jadnanansing zich hardop af. En erger: waarom wordt dat normaal gevonden? Zij vindt het onverteerbaar dat kinderen met een buitenlandse naam geen stage kunnen vinden. Ook heeft ze, net als de SP, de hoge schoolkosten van sommige mbo-studies op de korrel. 'Het kan niet zo zijn dat jongeren vanwege de kosten de opleiding van hun droom niet kunnen volgen.'
Krimpgebieden
Vanuit de oppositie klinkt kritiek op het leenstelsel. 'Een drama', vindt Jasper van Dijk (SP). 'Zeer ernstig', zegt Michel Rog (CDA), nu is gebleken dat het aantal eerstejaars op hogescholen met 6 procent is gedaald. Geneeskundestudenten, niet de onmondigste, wisten de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat ze een hogere beurs verdienen omdat hun studie zo lang duurt en zo druk is. Eén op de drie studenten die weinig geld van hun ouders krijgen zou er anders niet aan zijn begonnen.
En dan is er nog de ChristenUnie, die het opneemt voor krimpgebieden. Daar moet genoeg geld blijven voor passend onderwijs. En bovendien moeten alle leerlingen op de basisschool toegang hebben tot snel internet - 'anno 2015 is het niet normaal dat je een digibord niet goed kan gebruiken'.
