Politie arresteert honderden demonstranten die A12 blokkeren: ‘Opkomst stuk groter dan bij eerdere demonstraties’

Voor de demonstratie zei de politie, die in groten getale aanwezig was, dat de actievoerders een strafbaar feit zouden begaan als ze de snelweg zouden blokkeren. Nadat de actie was begonnen, vorderde de politie de actievoerders om te vertrekken.

Actievoerders die niet vertrokken, gingen gearmd op het wegdek zitten. Rond 12.45 uur greep de politie van twee kanten in en begon actievoerders weg te voeren en te arresteren. Een deel van de activisten ketende zich aan elkaar vast. De politie zette slijptollen in om ze van elkaar los te maken.

Anderen hadden zich via een buis aan elkaar vastgelijmd. Met cola probeerde de politie de handen van de actievoerders los te weken. In enkele gevallen verliep een arrestatie hardhandig. Extinction Rebellion zegt in een tweet: ‘Wij spreken onze afschuw uit en steunen iedere actievoerder die met geweld te maken krijgt in de klachtenprocedure.’

Iets na 16.00 uur werden de laatste actievoerders van de weg gehaald. Toen bleven er alleen nog twee demonstranten over die in lantaarnpalen waren geklommen.

Gearresteerde actievoerders werden in lijnbussen naar het bureau vervoerd. Precieze getallen zijn nog onbekend, de politie heeft het over honderden arrestaties. Onder de arrestanten was onder anderen columnist Asha ten Broeke van de Volkskrant.

Een deel van de actievoerders, onder wie Ten Broeke, is korte tijd later weer vrijgelaten. Het Openbaar Ministerie bepaalt op een later moment of ze straf krijgen, aldus de politie.

De actie maakte vooraf al de tongen los. De politie arresteerde zes klimaatactivisten voor opruiing omdat ze hadden opgeroepen deel te nemen aan de demonstratie. Een zevende was niet thuis toen de politie aan de deur stond. Bovendien kregen ze een gebiedsverbod opgelegd.

Eén van die activisten, Lucas Winnips, was desondanks wel bij de demonstratie aanwezig. Hij is gearresteerd, meldden verslaggevers van de Volkskrant ter plekke.

Toen hij werd geïnterviewd door verslaggever Jarl van der Ploeg, verzocht de politie Winnips om mee te gaan. Winnips zei de straf voor het negeren van het gebiedsverbod bewust te riskeren omdat hij het belangrijker vindt om te strijden tegen fossiele brandstoffen. Hij werd in een arrestantenbusje gezet, andere demonstranten worden met gewone bussen weggevoerd.

Acteur Sieger Sloot kreeg ook een gebiedsverbod. Hij zei in eerste instantie dat hij toch zou deelnemen aan de snelwegblokkade, maar stond in plaats daarvan op het Malieveld.

Na de arrestaties wegens opruiing besloten de directeuren van zo’n veertig andere organisaties om ook bij de demonstratie aanwezig te zijn. Het gaat om onder meer Greenpeace, Milieudefensie en Oxfam Novib. Ze doen niet mee aan de blokkade, maar lopen rond met een spandoek met de tekst: ‘Wij staan voor het recht op protest.’

Onze verslaggever Jarl van der Ploeg was bij het protest. We belden met hem toen de demonstratie nog bezig was om te vragen hoe het eraan toeging:

Dag Jarl. De politie is nu bezig actievoerders te arresteren. Bij vorige demonstraties zijn ook journalisten gearresteerd. Jij zit nog niet in een politiebusje?

‘Nee, en dat gaat vandaag ook niet gebeuren. Er is veel politie, maar het gaat er rustig aan toe. De actievoerders worden eerst vriendelijk verzocht om naar het Malieveld te gaan en als ze dat niet doen, worden ze opgetild en naar een lijnbus gebracht.

‘Sommigen zitten met hun armen in elkaar gehaakt en dan is het wrikken om ze los te krijgen. Anderen hebben zich aan elkaar vastgeketend. Dan geeft de politie ze een veiligheidsbril en helm voordat ze de ketens doorknippen. Er zijn ook echt wel andere manieren om het hier schoon te vegen, dus de politie verdient wel een compliment voor haar optreden vandaag.’

Eén van de arrestanten is Lucas Winnips, die een gebiedsverbod opgelegd heeft gekregen. Jij stond bij hem toen de politie hem oppakte. Wat gebeurde er?

‘Ik heb hem gisteren gezien in de rechtszaal toen hij het gebiedsverbod tevergeefs aanvocht en ik zag hem op straat zitten, dus ik liep naar hem toe. Hij vertelde waarom hij er toch was. Dat hij het eerst met zijn vrouw had overlegd, en met de zeven anderen die een gebiedsverbod opgelegd hebben gekregen.

‘Hoewel hij drie maanden cel kan krijgen en een forse boete, zei hij het toch belangrijker te vinden om te strijden tegen fossiele brandstoffen. Toen hij me dat vertelde kwamen er twee agenten aanlopen, die hem verzochten om mee te gaan.

‘Ze herkenden hem dus, wat niet zo gek is, want hij is regelmatig bij protesten. Het is de veertiende keer dat hij wordt gearresteerd. In tegenstelling tot de andere demonstranten die in gewone lijnbussen geplaatst worden, moest Winnips in een politiebusje gaan zitten.’

Dit is niet de eerste wegblokkade van Extinction Rebellion. In hoeverre is dit, los van de aanloop met arrestaties voor opruiing, een ander protest dan anders?

‘De opkomst is wel een stuk groter. Een inschatting maken is moeilijk, maar het zou me verbazen als er minder dan duizend mensen zijn. Niet alle demonstranten zitten op de weg, er staan langs de rand ook heel veel mensen met spandoeken die de demonstranten toejuichen. Toen Winnips werd weggevoerd scandeerden ze: ‘Lucas bedankt!’

‘Omdat er zo veel mensen zijn, duurt het lang voordat de politie iedereen heeft gearresteerd. Je ziet agenten af en toe puffen en uitrusten. Na de vorige demonstratie waren er veel rugklachten bij agenten, dus daar wordt nu meer rekening mee gehouden.’

Kon de politie de demonstratie niet voorkomen?

‘Er was nog wel een politiecordon bij de opgang van de Utrechtsebaan. Maar er waren zoveel mensen dat de politie eigenlijk niks kon doen. Klokslag 12.00 uur - het is een heel punctueel protest, echt Nederlands - kwamen de actievoerders de snelweg op en de politie liet begaan.

‘Drie kwartier later begon de politie met arrestaties. En het kan nog wel een paar uur duren voor ze klaar zijn. Er zitten ook twee actievoerders in een lantaarnpaal, dus ik weet niet hoe de politie die eruit gaat krijgen. Maar iedereen is hier van de lange adem.’