Poetry opent ernstig

AMSTERDAM - Wie ooit de Russische dichter en Nobelprijswinnaar Joseph Brodsky hoorde voordragen, keek vreemd op toen zijn jongere collega Ilya Kaminsky via een vooraf opgenomen film het woord nam op de openingsavond van het 44ste Poetry International Festival. Was dit parodie? Was dit echt? Met driedubbel overslaande stem las hij zijn Elegie voor Joseph Brodsky: 'Ik probeerde je twee jaar lang te imiteren. Het voelt als branden/ en zingen over verbranden.'

De verwarring die Kaminsky bewerkstelligde was een mooie onderbreking in een strak geregisseerd programma van ruim anderhalf uur. In de Grote Zaal van de Rotterdamse Schouwburg lazen zestien dichters van over de hele wereld een eerste gedicht voor, bij wijze van voorproef van wat het festival de komende dagen heeft te bieden.

Het festivalthema 'Vanaf hier / From here / À partir d'ici' moest volgens directeur Bas Kwakman opgevat worden als een 'poëtische plaatsbepaling'. Levensgrote projecties van plattegronden van Berlijn, Parijs en Peking dienden als decor en waren voorzien van rode stippen met eromheen in vele talen de woorden 'U bent hier'.

Opvallend was de grote diversiteit, in poëzie, maar ook in voordracht. Het dichtst in de buurt van een performance kwam Michèle Métail. De in het zwart geklede, 63-jarige grande dame van de Franse poëzie stapte op een verhoging en toverde uit een theedoek een enorme rol papier tevoorschijn. Terwijl zij haar gedicht Doolhof voorlas, over een lange wandeling door Berlijn, rolde zij het papier uit en zag het publiek dat Métail haar gedicht had geïllustreerd met allerlei pictogrammen uit het Berlijnse straatleven, zoals het symbool van de U-Bahn en het van de stoplichten bekende Ampelmännchen.

Minstens zo indrukwekkend was het optreden van Kwame Dawes, een in Ghana geboren en op Jamaica opgegroeide dichter. Met een prachtig vibrato zong hij een fragment uit een oud campagnelied van de Jamaicaanse Labour Party en ook in zijn hierop volgende Overwinningspsalmen leek zijn spreekstem nauw verwant aan die van een reggaezanger.

Dat Poetry International er sinds een paar jaar voor kiest om de openingsavonden tot op de minuut te regisseren en geen gebruik te maken van een presentator, heeft als voordeel dat alle aandacht naar de poëzie gaat. Nadeel is wel dat het programma statisch dreigt te worden, met name omdat de dichters niets anders mogen doen dan dat ene gedicht voorlezen dat al in de catalogus staat.

De enige dichter die de vrijheid nam om iets om zijn gedicht heen te vertellen, was de Chinees-Engelse dichter Yang Lian. Hij reageerde enthousiast op het gedicht van de Groningse dichter Jan Glas, waarin een in Assen woonachtige Chinees van acht hoog uit een raam valt. Vooral de laatste regel met daarin het nuchtere woord 'hupsakee' was hem bijgebleven.

Momenten als deze gaven wat lucht aan een serieuze en - voor de komende dagen van Poetry International Festival - veelbelovende dichtersavond. Het grootste applaus was voor de Marrokaans-Nederlandse dichter Mustafa Stitou die uit zijn recent verschenen bundel Tempel het schier onnavolgbare gedicht Beginselen voorlas: 'Valse/ profeten rukken hun opgeplakte baarden af/ vallen jankend travestieten in de armen.'

Extra: Adonis en Ashbery grote namen in rotterdam

Vandaag vinden op Poetry International in Rotterdam voordrachten plaats van Kwame Dawes, Elke Erb en Michèle Metail. Ook wordt een programma georganiseerd rond de oosters georiënteerde poëzie van de Duitse dichter Johann Wolfgang Goethe. Om 16 uur wordt in de Rotterdamse Schouwburg de prijs uitgereikt die is vernoemd naar de Nederlandse dichter Cees Buddingh'.

Grote namen van het 44ste Poetry International Festival zijn dichters als Adonis uit Syrië en John Ashbery uit de Verenigde Staten. Tot de Nederlandse deelnemers behoren Jan Glas, Anne Vegter en Ester Naomi Perquin. Het festival duurt tot en met zaterdag. Zie Poetry.nl

undefined