Plagiaat in de Volkskrant
Geachte lezer,
De Volkskrant heeft de afgelopen maanden een aantal artikelen gepubliceerd waarvan passages blijken te zijn overgeschreven van andere media in binnen- en buitenland, zoals The Guardian, Vice, het Financieele Dagblad en NRC. Al deze artikelen zijn van de hand van een verslaggever die stage liep bij de krant, Geerlof de Mooij. Hij nam zonder bronvermelding alinea's over en bracht uitspraken van geïnterviewden tegenover andere media alsof ze tegen hem waren uitgesproken.
In één geval, veruit het ernstigste, heeft hij een heel interview bij elkaar geknipt en geplakt: het vraaggesprek met de Bosnische Kroaat Drazen Erdemovic, een van de uitvoerders van de massamoord in Srebrenica. Dat verscheen op 11 juli in de krant. Ernaast stond dat 'het interview telefonisch heeft plaatsgevonden'. In werkelijkheid was het overgeschreven uit het boek They would never hurt a fly van Slavenka Drakulic, het toneelstuk A patch of earth en Erdemovics verklaringen bij het Joegoslavië Tribunaal. Zo zijn in dit - voor zover bekend enige - geval elementen van fictie de krant ingeslopen.
Dit is een ontoelaatbare misstap. Ik bied de lezers onze excuses aan, net als de auteurs en media wier werk is misbruikt. Het maskeren van het bedrog ging ver. Evengoed dragen wij er de volle verantwoordelijkheid voor. Ik en andere leidinggevenden op de krant hebben onvoldoende opgelet toen een jonge stagiair opvallend goed en veel bleek te kunnen schrijven. Eind juli citeerde hij zonder bronvermelding uit een NRC-artikel. Een beginnersfout, dachten we. We wezen hem erop dat hij een journalistieke doodzonde had begaan: eens en nooit weer. We hadden daarna alerter moeten zijn. Zijn ambitie ontspoorde onder onze ogen zonder dat wij het zagen. Ter redactie beraden we ons nu op een zorgvuldiger begeleiding van stagiairs, die we wellicht te snel in het diepe gooien.
Toen we het plagiaat eind vorige week op het spoor kwamen, hebben we de werkzaamheden van De Mooij beëindigd. Sindsdien onderzoeken we met zijn hulp de artikelen. Dit onderzoek loopt nog, maar ruwweg hebben we kunnen vaststellen dat ongeveer eenderde van zijn stukken overgenomen passages bevat.
Ik ben verbijsterd door dit bedrog. Maar ik beschouw het ook als een persoonlijk drama voor een jongeman, die veel spijt heeft betuigd over zijn daden. Wie iemand op deze misser wil aanspreken, moet in de eerste plaats bij ons zijn. Wij hebben ons lang afgevraagd of we zijn naam zouden noemen. We doen dat toch om transparant te zijn over de artikelen die het betreft en om anderen van verdenking te vrijwaren.
De artikelen van De Mooij staan ter inzage nog twee weken online, voorzien van een waarschuwing. Daarna verwijderen we ze van de website, want plagiaat mag alleen al juridisch gezien niet voortbestaan. Zaterdag zal de Ombudsvrouw, die meewerkt aan het onderzoek naar de artikelen, terugkomen op de plagiaatzaak.
Wij slaan ons voor ons hoofd dat we dit hebben laten gebeuren. We nemen het geval hoog op en zullen er alles aan doen om onze betrouwbaarheid nog beter te waarborgen. Dat is het hoogste goed van een krant.
Philippe Remarque
hoofdredacteur
