Phèdre tussen badmintonrackets

Wie verzint het om Phèdre, Racine's klassieke tragedie, te laten spelen op een badminton-court? Het New Yorkse avant-gardegezelschap The Wooster Group deed het en ziet kans om alle elementen uit dit drama over een onmogelijke liefde in elkaar te vlechten: de hysterie, het wedstrijdelement, de wanhoop.

Phèdre is verslingerd aan de zoon van haar man, Hyppolytos. Haar echtgenoot, koning Theseus, is al maanden zoek. Zodra ze hoort dat hij dood is, bekent ze haar stiefzoon haar liefde. De afloop is desastreus. Hyppolytus verongelukt en als de doodgewaande Theseus is teruggekeerd pleegt ze zelfmoord.

Racine's tragedie steekt hier in een compleet nieuw jasje. Zoals altijd bij producties van de Wooster Group heeft video- en geluidstechniek minstens zo'n groot aandeel als het acteren. Op grote, verplaatsbare videoschermen vullen de beelden het acteerwerk aan. Soms zien we de helft van een acteur live, de andere helft op video. Zo ingenieus dat je af en toe niet meer weet wat echt is.

Voortdurend manipuleert de techniek onze zintuigen. Ook het geluid: ruist er water, dan gebeurt dat zo levensecht dat je achter de speelvloer een onzichtbaar zwembad vermoedt. De dialogen worden gedubd door een acteur achter een microfoon. Daardoor ga je naar het spel kijken als naar een cartoon. Het bij vlagen groteske acteren werkt daaraan mee.

Verliefdheid is een ziekte. Het toneel lijkt een kruising tussen een studio, een badmintonveld en een ziekenkamer met po-stoelen, gemotoriseerde rollators en klismaspuiten. Liefde is ook een wedstrijd. Hyppolytos wil zijn kracht bewijzen met keiharde slagen. Zijn vader zet een borst op en roept: kijk eens! Intussen handhaaft Venus als umpire in droge wedstrijdtaal de regels. Zij heeft dit liefdesspel in de hand.

Het knappe is dat al het technisch vernuft niets afdoet aan de impact van het stuk. Racine's verzen zijn omgezet in soepel Engels. Vrijwel de hele tekst wordt gespeeld, behalve dat Venus als personage is toegevoegd en Hyppolytus' geliefde geschrapt.

Vooral door de technische hoogstandjes is deze Phèdre een unieke belevenis. Dat de acteurs kans zien deze tragedie met de nodige grappen toch aan te laten komen, is bewonderenswaardig. Mooi zijn de toespelingen op de hofcultuur uit de tijd van Racine. De dames, gekleed in strakke keurslijfjes, schrijden in afgemeten pasjes over de vloer.

Verliefdheid is ook een uitputtingsslag. Telkens gaat Phèdre op een postoel zitten om zich te ontlasten of een lavement te krijgen. Maar lichamelijke reiniging biedt geen soelaas. Uiteindelijk neemt ze gif en zijgt ze voorgoed neer. De wedstrijd is afgelopen, het vuur van de liefde gedoofd.