Pesten en racisme bij Amsterdamse brandweer hardnekkiger dan gedacht, blijkt uit brief burgemeester
De Amsterdamse brandweer heeft een hardnekkig probleem met racisme, discriminatie en pesten. Burgemeester Eberhard van der Laan heeft zorgen over de 'gesloten cultuur waarin racisme, discriminatie en pesten plaatsvindt', schrijft hij in een raadsbrief. De in januari ingezette hervormingen binnen het korps, onder leiding van een nieuwe commandant, stuiten op verzet en lijken het pestgedrag zelfs te verergeren.
Olie op het vuur is het ontslag van een brandweerman, die zich 'stelselmatig schuldig heeft gemaakt aan discriminerende en racistische gedragingen tegen collega's en burgers'. Hij werd door de nieuwe korpsleiding ontslagen, maar de rechter draaide het ontslag terug.
Het pestgedrag werd bewezen. Maar omdat de vorige korpsleiding eerder al besloot het gedrag niet zwaar te bestraffen, kan hij nu niet alsnog worden ontslagen. De brandweerman is nog niet aan het werk, zegt een woordvoerder. 'We onderzoeken nog hoe we uitvoering gaan geven aan de uitspraak.'
'Overwinning op de korpsleiding'
'Tot ontsteltenis' van Van der Laan wordt de uitspraak van de rechter door 'sommigen binnen de brandweerorganisatie gevierd als een succes en een overwinning op de korpsleiding'. Brandweerlieden die zich hebben uitgesproken tegen de 'racistische brandwacht' worden gepest: 'met de nek aangekeken, geïntimideerd en genegeerd'. Hoewel deze personen volgens Van der Laan 'maximale bescherming' horen te krijgen, heeft de eigen ondernemingsraad van de brandweer zich nog niet uitgesproken tegen het pesten.
Bij de brandweer Amsterdam-Amstelland werken tegen de vijfhonderd professionele brandweerlieden, verdeeld over dertien kazernes. Van der Laan schrijft dat het overgrote deel van het brandweerkorps het pestgedrag afkeurt, maar noemt geen aantallen. Volgens een woordvoerder van de brandweer is er een 'zwijgende meerderheid', die het moeilijk vindt om een dominante oude garde aan te spreken op hun gedrag of grove 'Amsterdamse humor'.
Maar de problemen zitten dieper dan een paar uitgeschoten geintjes. De brief van de burgemeester roept een beeld op van kliekjesvorming onder de brandweerlieden. Door onafgebroken 24-uursdiensten zou een soort 'kameraadschap' ontstaan die een 'gesloten cultuur' met 'perverse effecten' in de hand werkt.
Niet alleen collega's zijn slachtoffer van pesterijen. Ook de nieuwe brandweercommandant heeft zich tijdens bezoeken aan kazernes geïntimideerd gevoeld, schreef hij in februari aan de gemeenteraad. Een aantal keer probeerden brandweerlieden hem zelfs de toegang tot de kazernes te ontzeggen.
De commandant schrijft dat sommige brandweerlieden de kazernes gebruikten als privéterrein, 'met alle uitwassen van dien, zoals aanstootgevende posters en opslag van privé-eigendommen zoals boten, aanhangwagen, motoren en winterbanden'. De gemeente wil het groepsgedrag nu tegengaan met het opheffen van de 24-uursdiensten en het invoeren van flexibele roosters.
Loonfraude
Pesten is niet de enige misstand binnen de Amsterdamse brandweer, zo blijkt uit de raadsbrief. Er zou ook loonfraude zijn gepleegd. Sommige brandweerlieden ontvangen een extra beloning voor 'verzwarend' werk dat zij niet doen, bleek na een melding van een oud-medewerker. 'Om de ernst beter vast te kunnen stellen, vindt op dit moment nader onderzoek plaats', schrijft Van der Laan. Daarvoor heeft de gemeente een forensisch accountant aangesteld.
