Paus wilde niet dat zijn ring werd gekust om verspreiding bacteriën te voorkomen

De reden voor het ongemakkelijke optreden van de paus, aldus het Vaticaan: het was een hygiënekwestie. Vaticaanwoordvoerder Alessandro Gisotti sprak de kerkvorst, nadat het filmpje van het pauselijke bezoek aan het Italiaanse plaatsje Loreto de hele wereld was overgegaan.

En zijn uitleg was simpel. De paus maakte zich zorgen dat het ritueel bacillen zou verspreiden. ‘Hij wilde het risico op besmetting voorkomen, niet voor hem maar voor de mensen’, aldus Gisotti in een poging de kritiek op het optreden van de paus in te dammen.

Het bezoek aan Loreto had onder andere de band van de paus met jongeren moeten benadrukken. Maar nadat Franciscus het stadje had verlaten, leidde het ‘kusgedoe’ tot een stroom van speculaties. Was er een richtingenstrijd gaande in het Vaticaan over het nut van de baciamano, de honderden jaren oude kustraditie waarmee gelovigen onder andere hun respect, loyaliteit en gehoorzaamheid aan de kerk willen betonen?

‘Verontrustend’, zo noemde de conservatieve katholieke nieuwssite Life Site het incident, betogend dat de traditie ook is bedoeld de paus te herinneren aan zijn beloften aan de gelovigen. Of wilde de hervormer Franciscus van deze vorm van ouderwetse ‘verering’ af, die meer hoorde bij koningen? Anderen meenden te moeten constateren dat de paus, die in de afgelopen jaren de voeten van gelovigen kuste, acute smetvrees had.

Aanvankelijk laat hij het toe

De Brit Austen Ivereigh, die in 2014 een biografie schreef over de paus, maakte op Twitter echter meteen een einde aan deze optie. Bij aankomst in Loreto, had hij immers grif de handen geschud van mensen in de straten en van zieke bewoners.

‘De paus zou nog liever de voeten van de mensen kussen dan toelaten dat zij zijn ring kussen’, aldus Ivereigh. Op de volledige video van de bijeenkomst in de kerk, die meer dan een uur duurt, is ook te zien dat de paus het aanvankelijk toelaat dat priesters en andere kerkfunctionarissen zijn ring kussen.

Pas nadat de stroom kerkgangers aan de beurt is, begint de paus na de eerste handdrukken plotseling zijn hand terug te trekken. Soms zelfs abrupt. De gelovigen weten niet wat zij met de situatie aan moeten en lopen vervolgens door. Twee dagen later, woensdag in Rome, liet de paus het wél toe dat onder andere nonnen en bisschoppen de pauselijke ring kusten. Probeerde het Vaticaan zo de imagoschade te herstellen?

Volgens het Vaticaan was de kans op ‘besmetting’ op deze bijeenkomst echter veel kleiner, omdat het een kleine groep betrof. ‘De mensen weten dat hij veel plezier beleeft aan het ontmoeten en omhelzen van mensen, en door hen omhelst te worden’, aldus Vaticaan-woordvoerder Gisotti.