Paus komt in Afrika verzoening prediken
‘De traditionele Afrikaanse gastvrijheid vereist dat je huis schoon is wanneer je een gast verwacht’, zei een hoge politieman in Yaoundé, de hoofdstad van Kameroen.
Want deze week is Benedictus XVI in Afrika. Het is voor het eerst sinds zijn aantreden in 2005 dat hij het continent bezoekt. In Kameroen komt hij ter voorbereiding van een synode over Afrika, later dit jaar. Daarna reist hij door naar Angola, waar vijfhonderd jaar geleden de eerste bekeringen plaatsvonden.
Benedictus’ voorganger, Johannes-Paulus II, was in Afrika haast kind aan huis. Hij was het ook die het aantal kardinalen uit Afrika (waarvan er in 1960 nog maar een aanwezig was) flink deed toenemen. Geen slecht idee, want de katholieke gemeenschap in Afrika is een van de weinige die nog groeit binnen de kerk van Rome.
Van de 800 miljoen inwoners van het continent noemt ruim 15 procent zich katholiek. Zij horen ook tot het conservatieve smaldeel van Rome. Zaken als homoseksualiteit, abortus en condoomgebruik tegen hiv en aids zijn voor veel Afrikaanse katholieken evenzeer taboe als voor de paus.
Na de dood van Johannes Paulus II dachten velen dat de tijd voor de eerste zwarte Afrikaanse paus was gekomen. Het continent had sowieso al 1.500 jaar geen hoogste kerkleider meer geleverd. De hoop hierop was versterkt door eerdere uitspraken, in 2002, van een van de invloedrijkste mannen in het Vaticaan.
Het was ‘volstrekt aannemelijk’ dat de nieuwe paus uit Afrika zou komen. Het zou de kerk ‘enkel tot voordeel strekken’ en ‘een prachtig teken voor het gehele christendom’ zijn. Was getekend: Kardinaal Joseph Ratzinger – uitgerekend de man die zelf de nieuwe paus bleek te worden.
Dat Benedictus XVI pas op zijn elfde internationale reis als paus voor het eerst Afrika bezoekt, wijst erop dat hij minder aandacht heeft voor het continent dan zijn Poolse voorganger. In het Vaticaan echter geeft hij opvallend veel ruimte aan Francis Arinze, de Nigeriaanse kardinaal, die net als hij als zeer behoudend te boek staat.
In Kameroen zal Benedictus XVI ook bisschoppen uit de andere Afrikaanse landen bij elkaar brengen. Zij zullen werken aan de in oktober te houden bisschoppensynode over Afrika. De belangrijkste thema’s daarvan zijn verzoening, rechtvaardigheid en vrede. Belangrijke onderwerpen in een continent dat nog steeds door conflicten wordt verscheurd – en waar de winkeltjes van de armelui zonder katholieke genade tot schroot worden gestampt.
