Partijleiders in Doema weten positieve draai te geven aan verlies Zjoeganov Communisten willen respectabele oppositie zijn

Van onze correspondent

Bert Lanting

MOSKOU

De verslagen partijleider klonk verbitterd en klaagde luid over de oneerlijke wijze waarop Jeltsin campagne had gevoerd, maar hij zei dat hij zich niettemin bij de wil van de Russische burgers zou neerleggen.

Bij de fractie van de communisten in de Doema, de Russische Tweede Kamer, doet men zijn uiterste best een positieve draai te geven aan het verlies van Zjoeganov. 'Wij hebben niet verloren. We hebben laten zien dat wij een macht zijn waarmee rekening gehouden moet worden', zo legt het communistische fractielid Oleg Mironov de uitslag uit.

Van kritiek op Zjoeganov wil Mironov niets weten. 'Hij heeft het uitstekend gedaan, daarover is iedereen in de fractie het eens. Hij heeft het fundament gelegd voor onze overwinning in het jaar 2000', zegt de communistische parlementariër hoopvol.

'De positie van Zjoeganov als partijleider is onomstreden', beaamt Aleksej Podberjozkin, parlementslid en een van de leiders van Zjoeganovs campagne. 'Er is in de partij domweg geen andere leider.'

Volgens Mironov hadden de communisten al van tevoren besloten dat ze de uitslag slechts in het geval van flagrant geknoei met de stemmen zouden aanvechten. 'Verkiezingen moet je in het stemlokaal winnen, niet voor de rechtbank', zegt hij.

Voor een nieuwe confrontatie tussen het parlement en het Kremlin hoeven de Russen niet bang te zijn, verzekert Mironov. 'Wij willen constructief oppositie voeren en als we de gelegenheid krijgen ook mensen leveren voor het kabinet.'

Ook de communistische parlementsvoorzitter Seleznjov sloeg een verzoenende toon aan. Hij verzekerde dat het parlement geen obstakels voor Tsjernomyrdin zal opwerpen als deze opnieuw door Jeltsin opnieuw tot premier wordt benoemd.

Het lijkt erop dat de communisten hebben besloten dat hun partij meer te verliezen heeft bij confrontatie dan als respectabele oppositiepartij. Zjoeganov stelde gisteren vast dat de uitkomst van de verkiezingen erop neerkomt dat er een 'twee-partijensysteem' in Rusland is ontstaan.

Volgens Mironov gaat de partij zich nu concentreren op de verkiezingen voor gouverneurs, die later dit jaar in veel regio's gehouden moeten worden. 'Op die manier gaan wij onze basis versterken voor de volgende presidentsverkiezingen.'

De milde toon van de communisten wordt mogelijk ook ingegeven door het gevaar dat Jeltsin het parlement ontbindt en nieuwe parlementsverkiezingen uitschrijft als de Doema dwarsligt bij de vorming van het nieuwe kabinet.

Daarnaast bestaat het risico dat Jeltsins aanhangers, aangemoedigd door de overwinning van de president, een poging zullen doen om Seleznjov te wippen als parlementsvoorzitter en hem te vervangen door een figuur met wie het Kremlin makkelijker kan samenwerken. De belangrijkste kandidaat is ex-parlementsvoorzitter Ivan Rybkin, die na de zege van de communisten bij de parlementsverkiezingen van december moest aftreden.

Jeltsins adviseur Satarov bevestigde gisteren dat er plannen zijn om Seleznjov te verjagen uit de stoel van 'spieker', zoals het ook in Rusland heet. 'Het is nu tijd om aan te vallen', zei hij glunderend.

Onder leiding van voormalige vice-premier Sjachraj zijn hervormingsgezinde parlementariërs onlangs begonnen de fundamenten te leggen voor een anti-communistisch blok in de Doema. 'Het is toch abnormaal dat een communistische minderheid, die slechts 30 procent van de zetels bezet, zijn wil oplegt aan de meerderheid', zei Sjachraj onlangs.

Mironov gelooft niet dat Seleznjovs tegenstanders een meerderheid in de Doema kunnen vinden om een nieuwe verkiezing van de voorzitter af te dwingen. Bovendien zal een poging Seleznjov te wippen door de communisten worden uitgelegd als een oorlogsverklaring. 'Dan komt er een confrontatie met de Doema, dat staat vast', zo zegt hij.

Vooralsnog hopen de communisten erop dat Jeltsin hen met het oog op Zjoeganovs aanzienlijke aanhang enkele kabinetsposten zal geven. Maar premier Tsjernomyrdin liet weten dat hij geen coalitiekabinet wil en van alle ministers trouw eist. 'Voor alle mensen die in het kabinet komen is er maar één kleur: werken.' En wel onder zijn leiding.