Palestijnse protestactie bij grens met Israël escaleert: 12 doden en honderden gewonden
Zeker elf Palestijnen zijn vrijdag in de Gazastrook omgekomen toen het Israëlische leger aan de grens het vuur opende op duizenden demonstranten. Het was daarmee een van de bloedigste dagen in de Palestijnse kustenclave sinds de oorlog van 2014. Eerder op de dag was in het grensgebied ook al een Palestijnse boer gedood door een Israëlische tankgranaat.
Palestijnen hebben de afgelopen dagen onder aanvoering van het Hamas-bestuur protestkampen ingericht langs de grens met Israël. Ze willen daar zes weken lang een soort ‘sit in’ organiseren uit protest tegen de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden, in aanloop naar de zeventigste verjaardag van de staat Israël op 15 mei.
Hamas had de Palestijnen verzocht de protesten vreedzaam te houden, maar na verloop van tijd trokken demonstranten zwaaiend met vlaggen naar de grens waar zij stenen en brandende autobanden richting hekken en Israëlische veiligheidstroepen wierpen.
Dat was het sein voor het Israëlische leger om te vuren, verklaarde een woordvoerder. Honderden demonstranten raakten gewond als gevolg van rubberen kogels en traangas die Israëlische veiligheidstroepen op de menigte afvuurden. De doden vielen volgens Palestijnse artsen door kogels van scherpschutters die op aarden wallen positie hadden gekozen.
Rode lijn
Israël heeft de beveiliging aan de grens verdubbeld tijdens de aanleg van de protestkampen. Sluipschutters, paramilitairen en commando’s zijn in stelling gebracht en prikkeldraad is opgetrokken. Woordvoerder Ronen Manelis van het Israëlische leger heeft gezegd dat Israël geweld wil vermijden, maar waarschuwde al dat er een ‘rode lijn’ zou worden getrokken als Palestijnen de grens overstaken.
De Palestijnen zijn van plan zes weken lang te demonstreren om uiteindelijk een ‘Mars voor de terugkeer’ te lopen en te eisen dat de 700 duizend Palestijnen en hun families die in 1948 tijdens de eerste Israëlisch-Arabische oorlog uit hun huizen zijn gevlucht of verdreven, naar Israël mogen terugkeren.
Het Israëlische leger heeft zich in 2005 uit de Gazastrook teruggetrokken. Sindsdien leven de Palestijnen daar grotendeels afgegrendeld van de buitenwereld – de grenzen met Israël en Egypte zitten veelal dicht. Drie oorlogen zijn er gevoerd tussen de militie van Hamas en Israël, die niets aan de toestand hebben veranderd. Een grote geweldloze protestmars naar de Israëlische grens is een scenario waar al jaren rekening mee werd gehouden.
Boer
Door de dood van de 27-jarige Palestijnse boer vroeg in de ochtend was de spanning meteen al opgelopen. De boer was volgens ooggetuigen groenten aan het oogsten om te verkopen, toen hij door de granaat werd getroffen. Een tweede persoon raakte gewond. Het Israëlische leger heeft het incident bevestigd. Volgens het leger hadden twee personen het veiligheidshek genaderd en gedroegen zij zich verdacht.
Het is al maanden onrustig in de Palestijnse gebieden, nadat de Amerikaanse president Donald Trump heeft verklaard Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël en daar de Amerikaanse ambassade te vestigen. Het vredesplan van een tweestatenoplossing wordt volgens de Palestijnen mee doorkruist, omdat zij Oost-Jeruzalem als hun hoofdstad beschouwen. Trump denkt naar eigen zeggen erover om de ambassade op 15 mei zelf te komen openen.
