NieuwsKankermedicijn
Oud-minister Els Borst helpt postuum mee aan terugkeer kankermedicijn
De dochter van de in 2013 vermoorde oud-politicus Els Borst heeft haar erfenis aangewend om een beloftevol kankermedicijn, dat van de Europese markt is verdwenen, op eigen kosten opnieuw te laten maken. Chemicus Sjaak Neefjes, hoogleraar in het LUMC en schoonzoon van Borst, heeft dankzij haar nalatenschap de productie van het geneesmiddel in India op gang gebracht. ‘Wij vinden dit een mooi gebaar ter nagedachtenis’, zegt hij zaterdag in de Volkskrant.
Zo helpt de oud-minister van Volksgezondheid postuum kankerpatiënten, een groep waar ze zich tijdens haar leven al vaak voor inzette. Het medicijn dat met haar geld wordt teruggebracht, heet aclarubicine, een chemomiddel dat vooral effectief is bij acute myeloïde leukemie. Vorig jaar werd dat type bloedkanker bij bijna 750 Nederlanders vastgesteld, een kwart van hen overleeft de ziekte. In Azië is met het medicijn veel onderzoek gedaan en als die resultaten kloppen, zou het middel hier iedere week het leven van twee patiënten kunnen verlengen of zelfs redden.
Productielijn in India
Aclarubicine verdween begin deze eeuw van de Europese markt. Omdat op het middel geen patent meer rust, is het hier commercieel niet meer interessant om te maken. In China werd het medicijn nog wel gemaakt, maar omdat niet kon worden aangetoond dat het productieproces daar aan de Europese eisen voldoet, mocht het hier niet aan patiënten worden gegeven. Daarom hebben Neefjes en zijn partners zelf een productielijn opgezet, bij een biotechbedrijf in India.
Neefjes hoopt dat het medicijn aan het einde van de zomer vanuit India naar Nederland komt. Dan wordt het geneesmiddel getest in een landelijk onderzoek bij patiënten, in vier academische ziekenhuizen, met subsidie van KWF Kankerbestrijding. Als dat succesvol is, wil Neefjes de stof opnieuw laten registeren bij het Europese medicijnagentschap EMA. Hij heeft daartoe met drie partners een bedrijf opgericht.
KWF-directeur Fred Falkenburg reageert enthousiast: ‘Dit middel werkt anders dan de gebruikelijke chemomiddelen en kent minder ernstige bijwerkingen, waardoor patiënten het mogelijk vaker en langduriger kunnen gebruiken’, zegt ‘Als het onderzoek de meerwaarde bevestigt, dan kan dit medicijn een grote impact hebben.’
Farmamarkt
Het Leidse initiatief is het derde voorbeeld in korte tijd waarbij artsen en wetenschappers zich op de farmamarkt begeven. Het AMC kondigde vorig jaar aan zelf een medicijn tegen een zeldzame ziekte te gaan bereiden omdat het vanwege de hoge prijs niet meer vergoed dreigde te worden. Een paar maanden later volgde het Antoni van Leeuwenhoek, dat besloot een extreem duur kankermedicijn zelf te gaan namaken.
Patentrechtdeskundige Ellen ’t Hoen, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, is enthousiast over de ondernemingszin van de Leidse wetenschappers. ‘Hier zou de overheid onmiddellijk aan mee moeten doen. Als we echt iets tegen de hoge medicijnprijzen willen ondernemen, moeten we op zoek naar nieuwe modellen om geneesmiddelen te ontwikkelen. Als de overheid in dit project stapt, kunnen meteen prijsafspraken worden gemaakt.’ Neefjes is voorstander van overheidsbemoeienis, zegt hij, ook omdat daarmee de registratie van het medicijn een stuk makkelijker zal gaan. ‘Dan zit je veel sneller met de juiste mensen aan tafel.’
