Oud-mariniers: regering wist dat bij beëindiging treinkaping De Punt doden gingen vallen
De Nederlandse regering wist in 1977 dat bij de beëindiging van de treinkaping bij De Punt doden gingen vallen. Dat werd letterlijk gezegd in de briefing voor militairen die gelijktijdig de gekaapte school in Bovensmilde moesten bevrijden.
Dat zeggen twee oud-mariniers, Jack Schollink en Peter Gatowinas, die waren ingezet bij de bestorming van de school in Bovensmilde, vandaag in de Volkskrant. 'De overheid heeft het aanvalsplan op de trein geïnitieerd en goedgekeurd, waarbij 8 minuten lang met dodelijke munitie heel gericht op de coupés met slapende Zuid-Molukse kapers werd geschoten.' Zes kapers en twee gegijzelden verloren bij de actie het leven.
Schollink en Gatowinas nemen het de overheid kwalijk dat hun collega-mariniers zich in een proces van de nabestaanden over de doden moeten verantwoorden. 'De staat schuift de schuld af uit functionele zelfbescherming', zegt Schollink in een interview met de Volkskrant. 'Eigenlijk zegt de overheid in dit proces: wij hebben de goeie opdracht gegeven, maar die mariniers hebben het niet goed begrepen. Bullshit.'
Elf mariniers moesten zich onlangs in de Haagse rechtbank verantwoorden over de acht doden. Hun getuigenissen zijn op elkaar afgestemd, menen Schollink en Gatowinas. Zij leiden dat af uit het feit dat geen van de mariniers zich de daden van collega's in de trein zegt te kunnen herinneren. Ook werd verklaard over 'levensbesparende' geweldsinstructies, die volgens Schollink en Gatowinas nooit zijn gegeven - 'wij zijn getraind om te doden.' Daarnaast hebben sommige getuigen volgens hen gelogen over het doodschieten van ten minste een van de kapers. Zij achten het waarschijnlijk dat een ambtenaar uit Den Haag kwam zeggen dat alle kapers dood moesten, zoals twee anonieme mariniers die bij de treinbestorming waren betrokken eerder hebben verklaard.
‘Wij zijn killers. Na ons is er niemand meer.’
Jack Schollink en Peter Gatowinas over hun rol tijdens de Molukse kapingen. Lees hier het interview met de twee oud-mariniers.
Uit geheim gehouden documenten bleek in 2013 dat sommige treinkapers van dichtbij zijn doodgeschoten, hoewel ze al zwaargewond en ongewapend op de grond lagen. Namens hun nabestaanden klaagt advocaat Liesbeth Zegveld de staat aan: gaf de Nederlandse regering opdracht ze te doden? Zijn gewonde kapers onnodig geëxecuteerd?
Schollink en Gatowinas nemen het de Nederlandse staat kwalijk dat die de verantwoordelijkheid voor de dodelijke bevrijdingsacties niet op zich neemt, waardoor hun collega's zich nu 'als verdachten' moeten verantwoorden. Zij vinden dat de staat militairen vaak afvalt bij omstreden kwesties, en vinden dat de overheid aan zowel de mariniers als de Molukse gemeenschap in Nederland excuses moet aanbieden.
Jack Schollink en Peter Gatowinas over hun rol tijdens de Molukse kapingen: 'Wij zijn killers. Na ons is er niemand meer.'
Lees hier het interview met de twee oud-mariniers.
Reacties
Aan voormalig minister-president Dries van Agt, in 1977 als demissionair minister van Justitie verantwoordelijk voor de beëindiging van de gijzelingen, is de kritiek van de mariniers voorgelegd. Hem is inzage in dit interview aangeboden om een weerwoord te kunnen geven. Hij weigerde de tekst te ontvangen. Zijn commentaar: 'Ik geef geen reactie; ik ga hierover niet in discussie zolang het proces loopt.'
Defensiewoordvoerder Klaas Meijer namens de Nederlandse staat: 'De staat betreurt het dat er bij deze twee mariniers onrust is ontstaan. Mariniers die niet bij de actie bij de trein betrokken zijn geweest. De mariniers die hebben getuigd in de rechtszaak hebben dat naar eer en geweten gedaan. Er is geen sprake geweest van een instructie van de staat aan de mariniers die zijn gehoord. De voorbereiding van deze mariniers heeft plaatsgevonden door de advocaat die zij zelf hebben gekozen, de heer Knoops. Inhoudelijk kan de staat verder niet reageren, omdat de zaak onder de rechter is.'
Advocaat Geert-Jan Knoops reageerde in de Volkskrant al eerder op aantijgingen van beïnvloeding van getuigen: 'Beïnvloeding van getuigen is iets anders dan voorbereiding. Het is onze verantwoordelijkheid als advocaat om een cliënt-getuige voor te lichten over wat een getuigenverhoor inhoudt en wat hem of haar te wachten staat. Dat veel getuigen tegenstrijdige verklaringen hebben afgelegd over de gebeurtenissen in de trein toont juist aan dat er géén sprake van beïnvloeding is geweest.'
