Oud-hoofdofficier van justitie, 'pragmaticus' en 'prachtman' Hans Vrakking (76) overleden

'Fred', zei voormalig hoofdofficier van justitie Hans Vrakking in 2015 tegen toenmalig staatssecretaris Fred Teeven, 'als je geschoren wordt, moet je onder water gaan liggen met een rietje'. Teeven lag op dat moment politiek onder vuur vanwege een deal die hij in 2000 als officier van justitie had gesloten met drugscrimineel Cees H, onder eindverantwoordelijkheid van Vrakking. 'Ik ging altijd naar Hans toe voor advies', zegt Teeven. 'Hij was mijn tweede vader.'

Woensdag overleed de markante hoofdofficier Hans Vrakking op 76-jarige leeftijd na een kort ziekbed, in bijzijn van zijn vrouw en kinderen. Tot zijn ziekte werkte hij nog bij advocatenkantoor Bellius in zijn geboorteplaats Bussum. Hij verwierf in de jaren '90 bekendheid toen hij leiding gaf aan grote onderzoeken tegen de georganiseerde misdaad. Eerder was hij rechter. Teeven: 'Hij was een buitengewoon scherpzinnig jurist. Af en toe was hij stout, maar dat was nodig voor de veiligheid van Amsterdam.'

De cowboys uit Amsterdam

Onder leiding van Vrakking zochten Teeven en zijn collega-officieren de grenzen van de wet op. De cowboys uit Amsterdam, werden ze elders in Nederland genoemd. Ze sloten omstreden deals met criminelen in de overtuiging dat de samenleving nadien beter af was.

Volgens Teeven was niet hij maar Vrakking de échte crimefighter. 'Met een hoofdofficier als angsthaas bereik je niks. Vrakking bood de mensen aan het front de ruimte. Met de deals die we met criminelen sloten waren we onze tijd ver vooruit. Maar hij moest het vervolgens uitleggen bij de minister. Hij liet ons nooit vallen.'

'Vrakking was een pragmaticus'

Hoe loyaal Vrakking aan 'zijn mensen' was maakte misdaadverslaggever Peter R. de Vries ook mee. In 1994 werden tientallen diskettes met waardevolle informatie gestolen uit het huis van de Amsterdamse officier van justitie Jo Valente. De informatie kwam in handen van De Vries, die op tv vervolgens onthullingen deed.

'Vrakking vond dat heel vervelend', aldus de Vries. 'Hij had zoiets van: je valt mijn parket niet aan! Onder zijn bewind werd er ineens een huiszoeking bij me gedaan en een strafzaak tegen me aangespannen. Het had iets van powerplay.'

De rechtszaak werd door De Vries gewonnen en hij kreeg een schadevergoeding. Jarenlang was zijn relatie met het Amsterdamse parket 'tamelijk ijzig'. Hij zag hoe Vrakking op geheel eigen wijze omging met de wet. 'Er golden andere normen en waarden dan bij zijn collega's in Almelo of Zeeland', aldus De Vries. 'Vrakking was een pragmaticus. Zo is die deal met Cees H. ook ontstaan. Vrakking was niet bang om de strijd aan te gaan en had invloed. In Den Haag was men beducht voor hem.'

Zelfspot

Toen Vrakking later in Naarden in dezelfde sportschool ging trainen als De Vries, verzoenden de twee zich met elkaar. De Vries: 'Zat hij ineens naast me op het roeiapparaat. Toen hebben we het helemaal bijgelegd. Daarna bespraken we in die sportschool regelmatig de toestand van de onderwereld. Je hebt het niet van mij, zei hij dan, waarna hij de ene na de andere anekdote opdiste, vaak met zelfspot. Daar genoot hij van.'

Strafpleiter Jan Boone had in de jaren '90 - vaak indirect - met Vrakking te maken. 'Welke strapatsen ze ook uithaalden, Vrakking bleef voor zijn mensen staan', zegt hij. 'Dat was voor de advocatuur verschrikkelijk lastig. Als Vrakking ervoor ging liggen, dan kwam je er niet voorbij. Hij heeft heel wat afgedekt waarvan wij vermoedden dat het niet goed zat. Maar hij was wel een eerlijke man. Daardoor respecteerde ik hem.'

'Prachtkerel'

Volgens oud-procureur-generaal René Ficq was Vrakking juist vanwege die wederzijdse loyaliteit naar zijn officieren zo goed in zijn werk. 'Hij eiste dat mensen open naar hem waren. Alleen dan kon hij ze dekken. Maar daardoor waren mensen ook opener naar elkaar. Dat was bijzonder om te zien.'

Fred Teeven herinnert zich nog goed de geruchtmakende zaak tegen topcrimineel Johan V., alias De Hakkelaar. 'Hadden we de hele dag onder vuur gelegen in de rechtszaal. Dan bleef Vrakking op ons wachten en zorgde hij ervoor dat de pizza's en rode wijn na afloop klaarstonden in zijn kamer. Een prachtkerel.'