Ophef over Pete Hoekstra na bijeenkomst Forum van Democratie op Amerikaanse ambassade

Een gesprek met de ambassadeur, die in het buitenland is, zal nog volgen en pas daarna volgt de ‘uiteindelijke weging van het kabinet’, aldus minister Kaag dinsdag in de Kamer. ‘Nu is er nog geen totaalbeeld.’ Kaag zegt ook van de ambassade vernomen te hebben dat álle politieke partijen een uitnodiging hebben gehad voor soortgelijke ‘townhall’- bijeenkomsten op de ambassade. Van CDA, 50Plus en SGP is bekend dat die partijen ook met de ambassadeur van gedachten hebben gewisseld op de ambassade.

De bijeenkomst met Forum op 10 september, waarover opinieweekblad De Groene als eerste berichtte, riep echter vragen op bij D66 en de linkse oppositie. Het artikel zegt dat binnen Forum de uitnodigingen voor de bijeenkomst werden verstuurd door het hoofd fondsenwerving van de partij, dat er ondernemers en mogelijke donateurs waren, en dat een aanwezige vond dat de bijeenkomst trekken vertoonde van een ‘fundraiser’.

‘Ik vind het niet gepast dat een buitenlandse diplomatiek vertegenwoordiger zijn positie gebruikt om een partijtop met zijn sponsoren uit te nodigen en te fêteren’, aldus Bram van Ojik (GroenLinks). ‘Dat staat op gespannen voet met het verdrag van Wenen, dat bemoeienis met binnenlandse aangelegenheden verbiedt.’

Thierry Baudet (Forum van Democratie) ontkent dat er aan fondsenwerving is gedaan tijdens de bijeenkomst en noemt dat op Radio 1 een ‘complotverhaal’. In de Tweede Kamer zei minister Kaag dat fondsenwerving bij dit soort gelegenheden ook volgens de Amerikaanse regels verboden is en dat de ambassade verzekert dat daarop wordt toegezien.

Een woordvoerder van de Amerikaanse ambassade bevestigt tegenover de Volkskrant dat er regelmatig ontmoetingen worden georganiseerd met leiders en leden van ‘elke Nederlandse politieke partij’ die daarin geïnteresseerd is. ‘Als voormalige parlementariër (hij was 18 jaar Congreslid, red.) heeft ambassadeur Hoekstra als gastheer opgetreden en deelgenomen aan tientallen activiteiten met politieke partijen van links tot rechts om meningen uit te wisselen en de politieke context in Nederland beter te leren kennen.’

Dat Pete Hoekstra, de veelbesproken Amerikaanse ambassadeur in Den Haag, zich graag publiekelijk roert in de Nederlandse politiek is niet nieuw. Zo deed hij in de Volkskrant al eens een oproep voor Nederlandse gevechtstroepen in Syrië en beklaagde hij zich over het feit dat Nederland qua defensieuitgaven in de bezemwagen zit. Ditmaal heeft hij weer de wrevel van een deel van de Tweede Kamer gewekt, met een bijeenkomst op de ambassade met Forum voor Democratie.

Volgens diplomatiekenner Robert van de Roer is het gedrag van Hoekstra ‘volstrekt tegen de diplomatieke code in: een ambassadeur onthoudt zich van partijpolitiek’. Hoekstra noemt hij ‘een trouwe kopie van zijn baas in het Witte Huis’, geen carrièrediplomaat maar iemand die een ‘compleet eigen koers vaart’, onder andere door ‘voortdurend te trompetteren in de media’. ‘Dat heeft hem verre van geliefd gemaakt bij de Nederlandse regering, maar die zit hem uit.’

Dat de irritatie over Hoekstra onder sommige Kamerleden toeneemt, onderstreepte Van Ojik dinsdag door te spreken van ‘een verruwing van het diplomatieke verkeer, waar de Amerikaanse ambassadeur helaas ook zijn aandeel in heeft.’ Specifiek verwees hij naar een tweet waarin Hoekstra deze week Instituut Clingendael verweet een ‘onbetrouwbare, vooringenomen’ opiniepeiler te zijn.