Opa houdt niet van buitenlanders

Piet Alberse (85) voelt zich niet meer thuis, in zijn flat in Den Haag. 'Nederland is Nederland niet meer', zegt hij, en dat komt door alle buitenlanders.

Zijn kleinzoon, Floris Alberse (23) is journalist. Hij maakte het afgelopen jaar over zijn opa een radiodocumentaire, De flat van mijn opa, die zondag wordt uitgezonden op Radio 1. 'Toen ik 17 was, had ik vaak discussies met m'n opa', zegt Floris. 'Ik dacht: waar zeurt hij nou over? Het zou wel goedkomen met die integratie, dacht ik, ik vond hem een pessimist. Pas later ben ik hem serieus gaan nemen.'

Zo ontstond het idee voor een radiodocumentaire. We horen Floris en z'n opa praten over vroeger, over nu, en vaak over buitenlanders. Onderweg naar de Turkse snackbar, waar opa vaak een broodje döner haalt omdat hij niet van koken houdt, zien ze twee meisjes: één met een hoofddoek, één zonder. Opa vraagt zich af: 'Doen ze dat omdat het van hun geloof moet, of, en dat denk ik heel dikwijls, om de mensen te plagen?'

En later zegt hij: 'Ga nou eens naar de binnenstad toe, kijk nou eens wat daar loopt: bruin bruin bruin bruin, in alle gradaties. En dat loopt daar maar te stappen met moderne kleren aan. Ik snap niet waar die mensen hun eten vandaan halen?'

Floris: 'Wat denkt u?'

'Hoe noemen ze dat? Uitkeringen. En ook wel van jatwerk, enzo. Anders kan het toch niet? Hoe kan je er anders zo netjes bij lopen en geen moer doen?'

'En als u daar tussendoor loopt?'

'Dan voel ik me dikwijls helemaal niet happy.'

Over het wel of niet uitzenden van de uitspraken van zijn opa heeft Floris niet getwijfeld. 'Ik ben blij dat m'n opa dat zegt, als hij dat zo voelt.'

Opa Alberse woont in Mariahoeve, een wijk met veel flats. Hij woont er sinds 1987, het geboortejaar van Floris. Sindsdien is er heel veel veranderd: vroeger woonden er jonge gezinnen met kinderen. Nu wonen er vooral alleenstaanden. 'In elk huis één mens', zegt opa. Verhuizen is geen optie: teveel herinneringen aan oma, die drie jaar geleden is overleden.

Floris probeert z'n opa zover te krijgen dat hij op bezoek gaat bij een buurman, een kopje koffie drinken, maar daar wil opa niets van weten.

De maatschappelijk werker heeft ook geen oplossing voor het ongenoegen van opa. 'Ik weet wat ik tegen jouw opa zou willen zeggen: u moet zo snel mogelijk verhuizen.'

Dan naar de woningbouwvereniging. Die heeft een plan: de flat herindelen. Ze willen de bewoners onderverdelen in groene, blauwe, gele en rode mensen. Blauwe mensen houden niet van koffiedrinken en kletspraatjes, gele juist wel. Gele moeten dus bij gele wonen en blauwe bij blauwe. Opa denkt dat hij groen is, dat betekent: op zoek naar geborgenheid, veiligheid en harmonie. Met een geel randje. Het is maar een pilot, blijkt dan. Opa is al 85. Tegen de tijd dat zijn portiek aan de buurt is, is het jaren later.

Na een paar maanden vraagt Floris opnieuw of opa met een van z'n buitenlandse buren wil gaan praten. Opa stemt toe, schoorvoetend, als Floris alles regelt. Hij heeft een goed gesprek met bovenbuurman Shaheed (37) en Shaheed belooft lid te worden van de bewonersvereniging. Opa is opgetogen.

Het is nu een paar maanden later. Shaheed is nog niet lid geworden van de bewonersvereniging, tot teleurstelling van opa. Floris: 'Toch denk ik dat dat gesprek heeft geholpen. Hij is nu positief. Het is maar een begin, maar het heeft wel iets teweeggebracht.'

De flat van mijn opa