Op zoek naar dividend-adel

procent daalde het aandeel van KPN

Het was een heuse schok voor beleggers. Op zomaar een vrijdagavond eind vorig jaar meldde KPN niet alleen trots dat het voor 1,35 miljard euro aan 4G-licenties voor snel mobiel internet had bemachtigd, maar ook dat die mede betaald zouden worden door het schrappen van het dividend van 23 eurocent per aandeel. Voor dit jaar werd de jaarlijkse winstuitkering aan de aandeelhouders beperkt tot een schamele 3 cent. De reactie op de beurs de maandag erna liet zich raden. Nadat de rook was opgetrokken, stond het aandeel KPN 14,97 procent lager. Beleggers laten zich hun dividend niet zomaar afpakken. Zeker niet door een bedrijf dat zijn aandeelhouders jaar in jaar uit in de watten legde door hun vrijwel de hele winst uit te keren. En zeker niet nu het toch al zo moeilijk is om een beetje rendement te maken.

Dividend is populair. Door de lage rentes levert sparen vrijwel niks op. Daardoor komt beleggen weer in beeld en dan vooral in bedrijven die een stabiel en goed dividend uitkeren. Zo weten aandeelhouders dat er, los van eventuele koerswinsten, in elk geval jaarlijks wat geld binnenkomt. Die zekerheid van stabiele inkomsten is heel aantrekkelijk in deze volatiele tijden. De vraag is dan alleen nog welke aandelen te kopen.

Die van de bedrijven die het meeste dividend uitkeren natuurlijk, zou je zeggen. Fout, zo blijkt uit onderzoek van de VEB. De beleggersvereniging bracht de rendementen van vijf 'mandjes' aandelen in kaart. Bedrijven die weinig of geen dividend uitkeerden, deden het uiteraard slecht. Maar bedrijven die heel veel van hun winst weggaven aan de aandeelhouders ook. KPN is daarvan het beste voorbeeld. In de hoogtijdagen keerde het bedrijf zelfs meer contanten uit dan er aan inkomsten binnenkwam. Volgens de critici investeerde het telecombedrijf daardoor onvoldoende in het netwerk en innovatie. De beleggers die jarenlang glimmend de ruime winstuitkering opstreken, kregen aldus vorig jaar alsnog de rekening gepresenteerd. KPN raakte in grote problemen en de koers zakte ruim de helft, waarmee KPN vorig jaar het slechtst presterende aandeel was.

In welke bedrijven moet je dan wel beleggen? In ondernemingen met een rustig, verstandig en stabiel dividendbeleid. De bedrijven die hun winst en dividenduitkering geleidelijk kunnen laten groeien. Door het stijgende dividend gaat ook de koers van het aandeel omhoog en loopt het totaalrendement voor de belegger op. Door niet te al te ruim uit te keren, is de kans op koersdrama's à la KPN bovendien klein. De echte uitblinkers worden 'dividend-aristocraten' genoemd; bedrijven die niet alleen al 25 jaar lang dividend uitkeren, maar ook nog elk jaar een beetje meer. In de VS, waar de term is bedacht, geldt dat onder meer voor Coca-Cola en Exxon Mobil - sterke merken die zelf de prijzen kunnen dicteren en hun dividend dus ook goed kunnen plannen. In Europa benadert Shell de adellijke status.

Het nadeel is dat alle beleggers wel zulke dividendaandelen willen, waardoor de koersen worden opgeblazen. Vooral bij de VS zijn beleggers alert op zo'n bubbel; de koersen zijn er snel gestegen, de winstmarges staan op recordniveaus en verdere verhogingen van de dividenden zijn alweer aangekondigd. In Europa is de situatie anders. Het is niet alleen crisis, bedrijven keren hier ook een groter deel van de winst uit aan hun beleggers. De ruimte voor een nog hoger dividend is dus beperkt en daarmee het risico van een zeepbel.

Niettemin moeten beleggers ook hier alert blijven, stelt de VEB. De beleggersvereniging heeft een aantal praktische tips waarop te letten bij de zoektocht naar een zo hoog en stabiel mogelijk jaarlijks extraatje. Zoals de vraag of het bedrijf de afgelopen jaren steeds dividend heeft uitgekeerd, en het liefst telkens ietsje meer. En hoe conjunctuurgevoelig is het fonds? De Telegraaf Media Groep schrapte het dividend omdat het mediabedrijf door de aanhoudende crisis in de rode cijfers is beland. Bij bedrijven in bijvoorbeeld de voedingsindustrie, zoals Unilever en Ahold, is het risico op minder of geen dividend kleiner.

Ook belangrijk is de vraag of er wel voldoende geld binnenkomt bij de onderneming. Als de inkomsten dalen of als er veel geïnvesteerd moet worden (KPN!), loopt de belegger het risico dat er onvoldoende cash overblijft om dividend uit te betalen. En welk deel van de winst keert het bedrijf aan de aandeelhouders uit? Bij een kleine pay-out ratio kan een bedrijf het dividend ook in slechte tijden op peil houden. Als er heel veel winst wordt uitgekeerd (KPN!), is het risico ook groter dat bij tegenvallers het dividend wordt verlaagd of geschrapt. Op de website van de VEB (veb.net) zijn de pay-out ratio en ander dividendgegevens per beursfonds te vinden.

Laatste punt van de checklist voor een mooi en degelijk jaarlijks extraatje: hoe stevig is de balans van het bedrijf? Klotst het geld tegen de plinten, zoals bij ASML? Dan is de kans dat het dividend wordt verlaagd of gepasseerd minimaal. Of kampt het bedrijf met hoge schulden? Dat betekent gevaar, zoals deze week nogmaals bleek bij KPN. Het schrapte ook de schamele 3 cent per aandeel nog.

Dit en volgend jaar wordt er helemaal geen dividend meer uitgekeerd. Pas in 2015 zijn de ooit zo verwende KPN-beleggers weer aan de beurt, als het bedrijf dan tenminste voldoende is hersteld.

undefined