Op de Via Dolorosa valt nauwelijks een toerist te bekennen

JERUZALEM - Het is vandaag slecht zaken doen op de plek waar Simon van Cyrene tweeduizend jaar terug het kruis eventjes overnam van Jezus Christus. 'Ik zie geen toerist of pelgrim in mijn winkel', zegt Falah op de Via Dolorosa in Jeruzalem. 'Business? Vergeet het. Niemand. Maar het interesseert me ook niet. Israël doodt baby's in Gaza!'

Falah voert zijn nering naast het 'vijfde station' op de Via Dolorosa in het oude centrum van Jeruzalem. Normaal wemelt het op dit smalle straatje, de lijdensweg die Jezus volgens de Bijbel aflegde naar de executieplaats Golgota, van de pelgrims en de gewone toeristen. Die zijn er vandaag ook wel, maar in veel kleinere aantallen.

Sinds het oorlog is in en rond Gaza blijven de meesten weg. Ook boven Tel Aviv en zelfs Jeruzalem, heilige stad voor zowel christenen, moslims en joden, vlogen de afgelopen weken projectielen. De Verenigde Staten gaven een negatief reisadvies af. Dinsdag besloot een aantal luchtvaartmaatschappijen de vluchten naar Tel Aviv voorlopig op te schorten. Er viel die dag een Hamas-projectiel op een kilometer afstand van luchthaven Ben Goerion.

Er is in de oude stad van Jeruzalem weliswaar wat buitenlands volk op de been - we zien een paar toeristen uit Zimbabwe, nonnen uit India en een groep enthousiaste Chinezen - de loop is er overduidelijk uit. Komt nog bij dat het ramadan is, dus veel inwoners van Oost-Jeruzalem laten zich ook niet zien.

Sommige dingen veranderen niet. Natuurlijk schuifelen er ook vandaag oude Palestijnse mannen naar de Al Aqsa-moskee. Dat gaat hier al eeuwen zo. Het gebedshuis ligt op de Tempelberg, naast de gouden rotskoepel. Het gebied is, vanwege ramadan, gesloten voor niet-moslims. De politiemannen wijzen de westerling bij de poorten resoluut terug.

De Israëlische autoriteiten willen dezer dagen geen gedoe op deze plek, die zowel geclaimd wordt door joden als moslims en daarom ook wel een 'religieus mijnenveld' wordt genoemd. Je zou kunnen zeggen dat de kern van het hele Palestijns-Israëlisch conflict hier, boven op deze berg, ligt.

In het verleden zijn er fanatieke Joden en christenen geweest die hebben gepoogd de Al Aqsa-moskee op te blazen, in de hoop daarmee de komst van de Derde Tempel en de messias te versnellen. In 2001 werd hier de Tweede Intifada aangewakkerd, na een omstreden bezoek van de rechtse Israëlische politicus Ariël Sharon.

Vandaag ligt het plein, kunnen we door de openstaande poorten zien, er sereen bij, het is zo goed als leeg. Dat is ook beneden het geval, bij de Klaagmuur, in het Joodse deel van de oude stad, is het opvallend rustig. Een gering aantal orthodoxe Joden bidt bij de muur die overbleef van de door de Romeinen vernielde tempel.

Avidal, die achter een stal staat waar Joden tefilin, gebedsriemen, kunnen lenen, wijt de relatieve stilte net als iedereen in de stad ook aan de oorlog in Gaza. Er komen weinig Amerikanen en Fransen, hè?

undefined

De hand van God

De oorlog in Gaza verloopt overigens voorspoedig, zegt hij. Er hebben, met dank aan God, vele wonderen plaatsgevonden. De meeste projectielen uit Gaza troffen geen doel, of werden onschadelijk gemaakt door het antiraketsysteem Iron Dome. 'Ook daar zie ik de hand van God in.'

Resumerend: het is een strijd tussen goed en kwaad. Hij laat er geen misverstand over bestaan wie de goeien zijn.

Een paar honderd meter verderop, in de straat die naar de Kettingpoort loopt, verkondigt de Palestijnse handelaar Nasser geheel ander nieuws. 'Israël is aan het verliezen.' Dat de zaken nu even slecht gaan in zijn winkel vol houtsnijwerk, heeft hij er graag voor over.

Een andere Palestijnse handelaar heeft vijfhonderd meter verderop op de trappen voor Damascus Gate op de treden honderden stuks servies - borden en schalen - uitgestald. Hij ligt er naast en speelt een beetje met zijn smartphone. Geen klant voor deze durfal: servies op een plek die vaak het toneel is van stevige rellen tussen de Palestijnse bewoners van Oost-Jeruzalem en de Israëlische politie.

Verderop een stalletjes met Disney-knuffels, Barbiepoppen en plastic geweren. Ook geen goede handel vandaag.

Net binnen de poort slenteren een paar agenten van de grenspolitie. Ze houden een jonge Palestijn aan en vragen naar zijn identiteitskaart. Ook moet hij zijn plastic zak openen. Niks aan de hand, doorlopen, routine. Een van de agenten blijkt geboren aan de Amsterdamse Willemsparkweg. Hij is twintig jaar geleden naar Israël geëmigreerd. Ja, het is rustig. Zijn collega's staren verveeld op hun smartphones.

Verderop staat een Palestijnse man kaarten van Jezus' lijdensweg, de Via Dolorosa, te verkopen. Als we zeggen niet geïnteresseerd te zijn en hem vriendelijk 'Ma Salama' ('Vrede met U') wensen, begint hij te tieren. Niks 'Salama', hoezo vrede?! Weten we niet wat er in Gaza gebeurt dan?! 'Fuck Israel, fuck Europe'.

Om de hoek, kun je in Das Österreichische Hospiz zur Heiligen Familie, bij de Oostenrijkse nonnen weer een beetje tot rust komen. De dames schenken in hun cafetaria Wiener Melange en laten pianomuziek van landgenoot Wolfgang Amadeus Mozart horen. Hun tuin is een oase van rust - todat de muezzin in de nabijgelegen moskee oproept tot gebed. Mozart legt het af tegen Allah.

Verderop, in de Al Khankastraat, ligt sinds jaar en dag fotostudio Elia. Hier zijn de foto's te koop van Elia Kahvedjian, die als Armeens jongetje de genocide van het begin van de 20ste eeuw overleefde, naar Jeruzalem kwam en daar fotograaf werd.

Hij maakte in en rond de vooroorlogse stad prachtige platen, die zijn zoon Kevork en kleinzoon Elia liefdevol laten afdrukken en nu te koop aanbieden. Het winkeltje is een klein museumpje, vol pastorale beelden uit vervlogen tijden.

Zijn buurman - handelaar in T-shirts - heeft vandaag ook al bar weinig klandizie. De kledingstukken hangen verloren in het straatje. Een shirt met 'Peace' wappert vrolijk naast een hemd met de tekst 'Guns & Moses'.

Falah Winkelier op de Via Dolorosa

Nasser Palestijnse handelaar

Conflict Israël-Hamas

undefined