Oorlogstaal rond rots in het Victoriameer
Het eilandje is nauwelijks een voetbalveld groot, het is volgebouwd met golfplaten huisjes, er zijn vier kroegjes en een enkel bordeel en het is al maanden onderwerp van verhitte discussies tussen Kenia en Oeganda....
Er liggen wel meer van die half begroeide rotsblokken in het grootste meer van Afrika, maar Migingo is sinds een paar maanden ‘wereldnieuws’. Zowel Kenia als Oeganda claimt het rotsblok. Kampala stuurde een paar maanden geleden politiemannen naar het eilandje, de Oegandese vlag met de kraanvogel werd gehesen, waarop de meerderheid van het boze Keniaanse parlement in mei stemde voor militair ingrijpen.
Zover kwam het niet. De Keniaanse opperbevelhebber generaal Joseph Kianga legde, na ruggenspraak met zijn baas, de Keniaanse president Kibaki, het parlementair bevel naast zich neer. Dat zegt iets over het democratisch gehalte van Kenia, maar in dit geval valt die terughoudendheid van de Keniaanse militaire top te prijzen. Je moet toch niet denken aan een oorlog tussen Oeganda en Kenia, over een onbeduidende rotspunt. Er zijn al genoeg idiote conflicten in Afrika.
Migingo en de nabijgelegen eilandjes Pyramid en Usingo liggen een eindje uit de Keniaanse kust. Pas begin jaren negentig ontdekten vissers de visgronden vol nijlbaars, op vier uur varen van de kust. Niet veel later volgden andere vissers, uit Kenia, maar ook uit Oeganda en Tanzania. Anno 2009 is de rots helemaal volgebouwd, dobberen overal voor de kust de viskano’s en wordt op de strandjes de gevangen buit verhandeld en gedroogd.
Dat ging, vertelt een Oegandese visser, best goed. Tot de verkiezingen in Kenia, eind 2007. Oppositiekandidaat Raila Odinga, zelf afkomstig uit de streek, riep dat het eilandje aan de Keniaanse Luo behoorde, dat zij het alleenrecht bezaten en dat de Oegandezen er niks te zoeken hadden. Dat vergrootte de spanningen tussen de bevolkingsgroepen op Migingo, vertelt de visser.
Vervolgens gingen politici in Kampala en Nairobi zich met de kwestie bemoeien. In beide parlementen wemelt het van nationalistische populisten, die wel van een verzetje houden. Gevolg: in Nairobi ging het plebs een goederentrein met bestemming Oeganda te lijf, in Kampala gooide president Museveni olie op het vuur door te zeggen dat ‘de Luo knettergek zijn’. Waarop vervolgens in de Keniaanse media het woord ‘oorlog’ viel en Oegandezen in Nairobi lastig werden gevallen.
Oorlog werd het niet, er werd een commissie ingesteld die zich tot in Londen aan toe over oude landkaarten boog. En wat bleek (en wat iedereen heel simpel op Google Maps kan zien)? Die koloniale kaarten bewijzen dat Migingo 510 meter bínnen de Keniaanse grens ligt. Fijn. Probleem opgelost. Kunnen Kenia en Oeganda (en Tanzania) nu weer werken aan de al jaren gedroomde verwezenlijking van een Verenigde Staten van Oost-Afrika?
Nou nee, de Oegandezen beginnen nu te steggelen over de juiste locatie van het nabijgelegen Pyramid-eiland. Want ís dat wel het Pyramid-eiland? Zucht. De ministers van Buitenlandse Zaken van beide landen gaan dus binnenkort maar weer eens praten.
En dat allemaal vanwege de nijlbaars. Zo smakelijk is die te vette roofvis ook weer niet.
Rolf Bos
