Oorbeschermer noch walkman helpt tegen gesnerp van treinen
Voor Joke Laan is het zo'n geluid waarmee gevangenen worden gemarteld. Een schril, piepend en ongelooflijk tergend gekras, zoiets als dat van een cirkelzaag, maar dan erger....
Van onze verslaggever
Weert Schenk
HOORN
En ze was in het begin juist zo blij geweest. Na een wachttijd van zeven jaar kreeg de 39-jarige Laan in 1995 eindelijk een huurhuis in Hoorn. De vreugde daarover vervaagde echter snel. De herrie van de treinen achter haar huis overstemt het woongenot volledig. Gehoorbeschermers, een walkman met muziek, niets helpt. Als ze in de verte de bel van de overweg hoort rinkelen, zet Joke zich automatisch schrap. Zo allergisch is ze al.
Sommige buren zeggen dat ze maar moet wennen aan het spoorweggeluid. Dertig anderen vinden dat de treinen sinds de verdubbeling van het spoor in 1992 inderdaad een hoog piepgeluid voortbrengen. Ze steunen de brievenactie van Joke Laan tegen de Nederlandse Spoorwegen. Los daarvan wil een apart groepje buurtbewoners de NS aansprakelijk stellen voor de waardevermindering van hun koopwoningen.
De zaak speelt bijna een jaar en heeft een landelijke dimensie. Zelfs minister De Boer van Milieubeheer is gevraagd zich uit te spreken over de piepgeluiden. In de Kamer meldde de bewindsvrouw dat de geluiden voornamelijk bij trams voorkomen.
De NS geven toe dat de trein in de boog achter het Hoornse station ongeveer vijftien decibel te veel lawaai maakt. In een brief aan Laan schrijft R. Lourijssen, hoofd van de afdeling milieubeheer, dat er een overlastprobleem is, maar dat de NS wettelijk gezien niets te verwijten valt.
Bereidwillig legt Lourijssen de klaagster uit hoe dat zit. 'De beoordelingsgrootheid in het Besluit Geluidhinder Spoorwegen is de etmaalwaarde van het equivalente geluidniveau. De geluidbelasting wordt bepaald aan de hand van het Reken- en Meetvoorschrift Railsverkeerslawaai. Maar in deze methode wordt geen rekening gehouden met piekniveaus als in deze boog.'
Volgens de NS komen uit het hele land klachten over het piepgeluid, maar namen van plaatsen worden niet gegeven. De Nederlandse Stichting Geluidhinder (NSG) weet dat er in elk geval vanuit Dordrecht en Rotterdam is geklaagd. Nog nergens heeft dat echter tot een actie geleid als in Hoorn, waar Laan zelfs overweegt aan de rechter een rijverbod van bepaalde treinen te vragen.
Het is de eerste generatie dubbeldekstreinen die de geluidsoverlast veroorzaakt. De NS-woordvoerder zegt dat deze dubbeldekkers 'wat stijvere draaistellen' hebben. In krappe bogen en bij bepaalde weersgesteldheden produceren die een 'schril piepgeluid' van negentig decibel.
Aan de geluidhinder wordt vooralsnog niets gedaan, omdat er volgens de spoorwegen geen oplossing voorhanden is. Het bedrijf heeft het idee van Laan afgewezen om de rails met watersproeiers permanent te bevochtigen. De NS willen ook eerst wachten op een rapport dat alle overlast van spoorweggeluid in kaart brengt. Dan komen werkgroepen met voorstellen en beslist het management over het daadwerkelijk aanpakken van de probleemgevallen.
Het kan dus nog wel even duren. 'Die mevrouw uit Hoorn', zoals ze bij de NS bekend staat, zegt dat dit haar alleen maar fanatieker maakt. Verhuizen wil ze niet: 'Dat doe je niet zomaar als je zeven jaar op een woning hebt moeten wachten.'