Ook bestuur en spelers Ajax treft blaam

Van onze verslaggever

PORTO

Alsof de crisis nog niet hevig genoeg is, werd Ajax gisteren uitgedaagd door een speler van de toekomst, de Portugees Dani. Ook voor Ajax dreigt een ernstig milleniumprobleem. Spelers verlaten de club of hebben plannen om dat te doen, de trainer maakt een machteloze indruk en vanavond wordt Ajax vermoedelijk roemloos uit de Champions League gezet.

Nadat hem duidelijk was geworden dat hij, ondanks de absentie van Litmanen (geblesseerd) en Witschge (geschorst), ook tegen FC Porto niet zal worden opgesteld, vroeg Dani zich in zijn geboorteland openlijk af of het niet tijd wordt bij Ajax te vertrekken. Opzienbarend is dat op het eerste gezicht niet: reserves morren wel vaker en zelfkritiek is de meeste voetballers vreemd.

De openlijke kritiek van Dani is echter veelbetekenend. Omstandig is hij door Ajax een speler van de toekomst genoemd en in de merchandising voert hij alle ranglijsten aan. Dat juist hij, óók hij, zinspeelt op vertrek, typeert het huidige klimaat bij Ajax in hoge mate.

En alsof het allemaal nog niet erg genoeg is, maken Engelse kranten vandaag melding van belangstelling van Newcastle United voor twee Ajacieden, Witschge en Gorré. Eerder werd in Engeland doelman Van der Sar al onder voorbehoud gekoppeld aan Manchester United.

Aanvoerder Blind beëindigt zijn loopbaan, Frank en Ronald de Boer snakken naar een andere club en een actie op Internet om Litmanen voor de club te behouden, is aandoenlijk, maar zal hem vermoedelijk niet op andere gedachten brengen.

Behalve de trainer, Olsen, is kennelijk ook het bestuur machteloos. De toekomst baart louter zorgen, ook financieel. De club moet, als vanavond afscheid wordt genomen van de Champions League, opnieuw rekening houden met verlies. Organisatorisch verliest Ajax vanaf 1 januari bovendien aanzienlijk aan kracht door het vertrek van algemeen directeur Oldenhof.

Het eerste slachtoffer zal Olsen wel worden, de Deen die de greep op het elftal heeft verloren en kennelijk onvoldoende bewapend is om de sportieve crisis te bezweren. De kans wordt iedere wedstrijd kleiner dat Ajax het contract met hem zal verlengen.

Gezien de recente opstand van de supporters is Ajax momenteel Barcelona in het klein. De spreekkoren hebben het bestuur niet onberoerd gelaten. Penningmeester Van Os verklaarde maandag dat de acties van de aanhang van invloed zullen zijn bij het nemen van een besluit over een eventuele contractverlenging.

De vraag of een beoogde trainer, Wouters, al gereed is om de club in technisch opzicht te leiden, kwelt Ajax momenteel. Pas sinds dit seizoen werkt de oud-speler zelfstandig, als trainer van het tweede elftal van Ajax.

Alles pleit voor een periode van bezinning, maar tijd is Ajax niet gegund. Zowel aanvallend als verdedigend schiet het elftal al wekenlang ernstig tekort, zowel in de Champions League als in de nationale competitie.

Het verval is groot in vergelijking met vorig seizoen toen in de eerste zeventien competieduels 49 punten werden verzameld. Dit seizoen zijn dat er slechts 32 en zitten clubs als Heerenveen, Vitesse, FC Twente en Roda JC Ajax op de huid.

De achterstand op Feyenoord laat bovendien nauwelijks ruimte voor speculaties over een landstitel. Al in december lijkt voor Ajax de tweede plaats - die recht geeft op deelname aan de Champions League - het hoogst haalbare.

Van de laatste vijf duels werd er slechts één gewonnen, van RKC. Tegen PSV en MVV werd gelijkgespeeld, van Vitesse en Croatia Zagreb verloren. Nog opvallender is het dat de aanvallers zelden scoren. De zes doelpunten in de laatste vijf wedstrijden werden gemaakt door de verdedigers Blind, Frank de Boer (2) en Oliseh, middenvelder Witschge en aanvaller Wamberto.

Zo langzamerhand dient Ajax zich de vraag te stellen of het speelsysteem, de internationaal zeer ongebruikelijke variant met vleugelaanvallers, moet worden aangepast, in navolging van bijvoorbeeld het Nederlands elftal. Voortdurend blijkt dat buitenlandse spelers zeer veel moeite hebben te voldoen aan de eisen die het systeem aan hen stelt.

Momenteel helpt het speelsysteem Ajax niet, maar keert het zich tegen de ploeg die een versleten en ongemotiveerde indruk maakt. Naar alle waarschijnlijk zal dat vanavond in stadion Das Antas in Porto niet anders zijn, waarna de druk op trainer Olsen zonder twijfel zal worden opgevoerd.

Maar het is niet alleen Olsen die verantwoordelijk is voor het spectaculaire verval. Gemakshalve, en ten onrechte, wordt dezer dagen louter de trainer bekritiseerd. Ook het weifelende bestuur is schuldig, om over de spelers, Dani bijvoorbeeld, nog maar te zwijgen.

Paul Onkenhout