Onzekerheid bij Verkade door overnameslag

Nog geen tien jaar na de moeizame overname door United Biscuits in 1990, krijgt Verkade weer een nieuwe eigenaar. Opnieuw moet de Zaanse koekjes- en chocoladefabrikant maar afwachten wat het buitenlandse moederbedrijf te bieden heeft.

De Schotse investeerder Hicks, die al fors heeft geïnvesteerd in voedingsmiddelenbedrijven, biedt 1,2 miljard pond voor United Biscuits. Het Amerikaanse Nabisco heeft ook een bod gedaan. Een groep rond het Franse Paribas kondigde een hoger bod aan.

Als Nabisco de dreigende overnameslag wint, heeft Verkade een goede kans om de overname heelhuids te overleven. Wordt het een Europese koper die hier al vele koek- en chocolade-activiteiten heeft, dan kan dat grote consequenties hebben in Zaandam.

Echt goede ervaringen heeft Verkade niet met overnames door buitenlandse bedrijven. De luxe die de repen en koekjes van het bekende merk vanouds uitstralen, is allerminst terug te vinden binnen het bedrijf zelf. 'Het Verkadegevoel is verdwenen', zo vat Dick de Graaf van FNV Bondgenoten de afgelopen tien jaar samen.

Nadat het vroegere familiebedrijf halverwege de jaren tachtig in de rode cijfers raakte, volgden reorganisaties en heerste er veel onzekerheid. Het bedrijf klom na het eeuwfeest in 1986 weliswaar uit het dal, maar meende uiteindelijk te klein te zijn om zelfstandig verder te gaan. De overname vier jaar later door de Britten luidde opnieuw een onrustige tijd in.

Aanvankelijk leek Verkade niet slecht af bij United Biscuits. Het Britse bedrijf wilde continentaal Europa veroveren en dacht Verkade daarvoor als bruggenhoofd te gebruiken. Ook beloofden de Britten Verkades eenheid te zullen bewaren: productie en verkoop zouden in Zaandam blijven.

'Dat is allemaal niet waargemaakt', zegt De Graaf. Verkade wordt na de overname gewoon ondergebracht bij United Biscuits' koekdochter McVitie en als United Biscuits na Verkade nog andere bedrijven in Europa koopt, krijgt Verkade niet de belangrijke positie waarop gehoopt was.

Bovendien wordt Verkades verkooporganisatie, die vanouds bij de productievestiging in Zaandam zat, verplaatst naar Amsterdam Zuid-Oost, waardoor het bedrijf als zodanig uiteen valt. 'Dat heeft problemen opgeleverd', zegt De Graaf. 'Na drie jaar kennen de mensen elkaar niet meer.'

Uit onvrede met het beleid van United Biscuits stappen twee van de drie Verkade-directeuren in 1991 op. Een jaar later wordt de enig overgebleven directeur Erik Verkade, nazaat van de oprichters, gepromoveerd tot commercieel directeur van McVitie.

Intussen gaat het bergafwaarts met United Biscuits. Ondanks forse saneringen belandt het bedrijf in de rode cijfers. De beurskoers zakt steeds verder weg. Analisten reppen al in 1995 van een mogelijke overname.

Uiteindelijk ontkomt ook Verkade niet aan de reorganisatiewoede in Engeland. Hoewel het Nederlandse bedrijf dikke zwarte cijfers schrijft, moeten ook in Zaandam banen worden geschrapt. Erger lijkt evenwel het gebrek aan visie bij de Britse moeder . 'Er werd weinig gedaan aan productontwikkeling en daar had Verkade ook onder te lijden.'

Inderdaad teerde Verkade begin jaren negentig vooral op de roem van zijn bestaande assortiment: de repen en de Café Noirs. Alleen de gezonde Sultana-koekjes werden vernieuwd. Pas in 1997, toen Carel van Bemmelen aantrad als de nieuwe topman, onderkende het bedrijf dat het meer moest doen aan assortiment en merk.

Dat leidde tot het ideaal voor een chocolade- en koekfabrikant: het chocoladekoekje. Toch was het succes van deze Chocolade Dromen beperkt. Er is meer productondersteuning nodig.

De Graaf vindt het geen slechte zaak dat United Biscuits een nieuwe eigenaar krijgt. Toch is het volgens hem niet zo dat voor de Verkade-werknemers 'alles beter is dan United Biscuits'. Want je weet maar nooit wat een nieuwe moedermaatschappij in petto heeft.