Ontmoetingen met ?Deep Throat? leidden tot val Nixon

WASHINGTON Mark Felt, donderdag op 95-jarige leeftijd na een stevig ontbijt in zijn slaap overleden, was de beroemdste anonieme bron in de geschiedenis.

Dertig jaar lang liet de voormalige tweede man van de FBI de wereld gissen naar de ware identiteit van ‘Deep Throat’. De bijnaam kwam van de hoofdredacteur van de Washington Post en was een woordspeling op de titel van een pornofilm uit die tijd. De tipgever spoorde de jonge Post-verslaggevers Bob Woodward en Carl Bernstein aan verder te graven in het Watergate-schandaal. Uiteindelijk moest president Nixon aftreden.

De geheime ontmoetingen tussen Woodward en Deep Throat, vereeuwigd in de film All the president’s men, komen zo uit een spionageroman. Woodward verplaatste de bloempot met de rode vlag op zijn balkon als hij Felt iets wilde vragen. Felt schreef een tijdstip op pagina 20 van Woodwards exemplaar van The New York Times. Vervolgens ontmoetten ze elkaar midden in de nacht in een verlaten parkeergarage.

Felt verstrekte geen documenten, maar hij bevestigde andere bronnen en onthulde aan de jonge verslaggevers dat de doofpot-operatie veel groter was dan ze veronderstelden,en onder leiding stond van de president zelf. De verslaggeving werd bekroond met de Pulitzer-prijs en deed een generatie dromen van een journalistieke carrière.

Woodward en Bernstein hielden decennialang geheim wie Deep Throat was. Ze zouden het pas bekendmaken na de dood van de bron. Nixon en zijn medewerkers verdachten Felt al vroeg. Maar ze durfden hem niet aan te pakken omdat hij dan misschien alles zou openbaren.

In 2005 maakte Felt zelf bekend dat hij Deep Throat was. Hij had jarenlang glashard ontkend, en aarzelde ook nu, omdat hij bang was dat mensen hem zouden veroordelen wegens het verraad van zijn eigen opperbevelhebber. Maar zijn dochter Joan haalde hem over. Anders zou alleen Woodward na Felts dood profiteren van de onthulling van het geheim. ‘We zouden in ieder geval genoeg geld kunnen verdienen om wat rekeningen te betalen, zoals de studieschuld van de kinderen’, zei ze tegen haar vader. ‘Laten we het doen voor het gezin.’

Felt had toen al een hartaanval gehad en leed aan Alzheimer. Naar de media wuifde hij alleen nog maar. Maar in een interview met een vertrouweling en in een boek vertelde hij waarom hij klokkenluider was geworden. De regering-Nixon probeerde politieke greep te krijgen op de FBI, de federale politiedienst. Helemaal toen de FBI ondanks verzet van het Witte Huis de inbraak in het Watergate-gebouw bleef onderzoeken. ‘Het was vanaf het begin duidelijk dat hoge regeringsfunctionarissen tot aan hun nek in de modder zaten en er alles aan zouden doen om ons onderzoek te saboteren’, schreef Felt. Omdat justitie en de FBI met Nixon mee moesten werken, koos Felt voor lekken. Hij ontkent dat hij boos was omdat hij na een levenslange carrière bij de FBI – hij begon als jager op nazispionnen – door Nixon niet tot chef was benoemd.

‘Mensen zullen nog lang discussiëren of ik wel het juiste deed door Woodward te helpen’, schreef Felt. ‘Maar het belangrijkste is dat we de hele waarheid op tafel hebben gekregen, en is dat niet de taak van de FBI?’

Philippe Remarque