Onderzoek naar eten in het gevang
Sinds de standaardisering van het gevangenisvoedsel wordt er veel over het eten geklaagd. Niet alleen door gedetineerden, maar ook door het personeel....
Amsterdam De Inspectie voor de Sanctietoepassing gaat grootschalig onderzoek doen naar de maaltijdvoorziening in gevangenissen. Volgens de toezichthouder, die het ministerie van Justitie adviseert, regent het klachten over het nieuwe basisvoedselpakket.
‘We waren niet verrast toen we maandag in de Volkskrant lazen dat steeds meer gedetineerden zeggen dat ze honger hebben’, zegt hoofdinspecteur Wouter Meurs. ‘In alle vier de gevangenissen die de Inspectie sinds juni heeft doorgelicht, werd heel veel geklaagd over de hoeveelheid voeding, het gebrek aan variatie en de smaak. Niet alleen door gevangenen maar net zo vaak door personeelsleden en Commissies van Toezicht.’
De toename van kritiek is het gevolg van de standaardisering van voedselvoorziening in het gevangeniswezen. Aflopende contracten met plaatselijke cateraars worden niet verlengd sinds er een centrale leverancier is. Iedere gedetineerde krijgt zes boterhammen per dag, twee stukken fruit, een magnetronmaaltijd en wat zuivelproducten.
De Inspectie begint een zogeheten themaonderzoek. ‘We gaan bekijken hoe de besluitvorming over de voedselvoorziening tot stand is gekomen, of er voldoende voeding in het pakket zit en of de maaltijden gevarieerd genoeg zijn. We letten niet op de smaak, want die is subjectief.’
‘De Inspectie gaat ook onderzoeken of gevangenisdirecties voldoende speelruimte hebben om tegemoet te komen aan klachten’, zegt Meurs. ‘Sommige directeuren verstrekken extra brood als gedetineerden honger hebben. Andere doen dat niet omdat financiële middelen ontbreken of omdat ze zich gebonden voelen aan richtlijnen van de Dienst Justitiële Inrichtingen. De vraag is waarom de een wel ruimte ziet en de ander niet.’
Hoeveel voeding minimaal nodig is, moet blijken uit het onderzoek. ‘Als gedetineerden structureel honger hebben, worden elementaire normen overschreden. We beroven gevangenen van hun vrijheid maar verder moeten ze net zo worden behandeld als ieder lid van de maatschappij.’
‘Voldoende voeding is ook belangrijk voor de rust en veiligheid. Het personeel klaagt niet zomaar over de huidige situatie. Een gedetineerde die te weinig te eten krijgt, is op zijn minst chagrijnig. Honger kan onrust en agressie veroorzaken in gevangenissen’, aldus Meurs.
Ook zoekt de Inspectie voor de Sanctietoepassing uit of efficiënter met eten kan worden omgegaan. ‘Er wordt veel voedsel weggegooid. Nu worden in gevangenissen waar 300 gedetineerden verblijven, standaard 300 maaltijden besteld. Ze houden er geen rekening mee of het een afdeling is waar gevangenen zelf mogen koken. Dan verdwijnen veel maaltijden in de vuilnisbak.’
Vooral in gevangenissen wordt veel weggegooid. In de meeste huizen van bewaring, zoals de Penitentiaire Inrichting Haarlem, kunnen gedetineerden geen eigen maaltijd bereiden. De voorzieningen zijn daar soberder omdat verdachten er doorgaans kort verblijven.
Het brede onderzoek start begin volgend jaar. Tot die tijd zullen de medewerkers van Meurs tijdens bezoeken aan gevangenissen extra letten op de voedselvoorziening.
De Inspectie voor de Sanctietoepassing is een onafhankelijke toezichthouder die adviezen geeft aan de minister van Justitie. Onderzoekers hebben te allen tijden recht op toegang tot gevangenissen, gedetineerden en zakelijke gegevens.
