Onder het tapijt

Van onze verslaggever

Gerard Reijn

AMSTERDAM

Een blik op het gisteren gepubliceerde jaarverslag is al voldoende om van De Ruijter gelijk overtuigd te zijn. Vorig jaar was het derde achtereenvolgende jaar dat met verlies werd afgesloten. Dit keer bedroeg de schade 3,1 miljoen gulden, wat het totale verlies van de drie jaren bracht op 19 miljoen gulden. Over dit jaar waagt De Ruijter zich niet aan een voorspelling.

De zeven vette jaren die daaraan vooraf waren gegaan, 1985 tot en met 1991, leverden samen niet meer dan 12,6 miljoen gulden op. Op deze manier dreigt het Wyers-scenario: jarenlang dikke verliezen afwisselen met dunne winsten kostte de tweehonderd jaar oude tapijthandel begin dit jaar de kop.

En dat wil De Ruijter niet. Niet voor niets heeft hij in 1988 zijn tapijt- en kunststoffenbedrijf naar de beurs gebracht met de mededeling dat de beleggers van Besouw geen wonderen maar wel degelijkheid konden verwachten.

Maar de situatie is nijpend. In 1990 bedroeg het eigen vermogen 28 miljoen, ofwel 42 procent van de balans. Nu is er nog maar 12,3 miljoen over, 19 procent van de balans. De beurskoers daalde ondertussen van 65 naar 27 gulden.

Geen wonder dat Van Besouw al zijn bezittingen in zekerheid heeft moeten geven aan zijn bankiers: hypotheek op zijn gebouwen (de fabriek in Moordrecht is net verkocht), pandrecht op de machines, voorraden, vorderingen, octrooien, merkrechten, aandelen van de groepsmaatschappijen.

Zoals gebruikelijk zal bankier ABN Amro geen veer laten bij een eventueel faillissement. Het bedrijf is nauwelijks nog van de aandeelhouders, maar vooral van banken.

De gezochte partner moet de boel redden. Een strategische partner, benadrukt De Ruijter, een die het bedrijf aan afzetkanalen kan helpen. Van Besouw zelf heeft ook wat te bieden: produkt- en produktiekennis, en een paar merken. Maar aan de partner worden wel eisen gesteld. 'Hij moet inderdaad de continuïteit van het bedrijf kunnen garanderen', geeft De Ruijter toe. Maar van een overname wil hij niet spreken: 'Dat klinkt zo onaardig.'

En bovendien: wat kan een overnemende partij aan Van Besouw toevoegen waardoor het weer winst maakt? Een collega in de vloerbedekkingenmarkt is er sceptisch over. 'Van Besouw zit in een niche-markt in Nederland en België. Ze doen het eigenlijk wel goed, maar de markt zit tegen. Ik zie niet wat een andere partij beter kan doen.'

Wie de eventuele reddende engel is, wil De Ruijter niet zeggen. Er zijn gesprekken met verscheidene gegadigden. Mogelijk komen er meerdere engelen redden, want Van Besouw heeft twee activiteiten die weinig met elkaar te maken hebben. De twee activiteiten zijn vorig jaar, juist ook met het oog op samenwerking met externe partners, elk in een eigen bv ondergebracht. De bekendste is de tapijtdivisie, die 27,3 miljoen gulden omzet.

De tapijten gaan niet zo goed. Steeds meer vloeren worden bedekt met gladde materialen zoals parket of linoleum. Vorig jaar bracht Van Besouw een tapijt op de enige tapijtenmarkt die nog redelijk marges leek op te leveren: die voor vliegtuigtapijt. Maar gedwongen door de ellende in de markt is een stroom van fabrikanten op het vliegtuigtapijt gesprongen, en ook hier zijn de marges nu weg.

Zo weg zelfs dat De Ruijter zich afvraagt of investeren in dit produkt wel een prioriteit moet zijn. Of het geld niet beter gewoon in ander tapijt kan worden gestoken. En Boeing eist nader onderzoek voordat het besluit dit tapijt in zijn toestellen te leggen, onderzoek dat weer handenvol geld kost.

De omzet in kunststoffen is groter dan die van de tapijten: 35 miljoen gulden. Het bedrijf maakt folies en gecoat doek (onder meer voor vrachtwagens), maar ook kunststofplaten. Volgens het jaarverslag werkt Van Besouw op dit terrein al samen met een industriële partner in marketing en produktontwikkeling. Maar op de vraag of met deze partner een diepgaandere samenwerking dan wel een een verkoop van de activiteiten wordt besproken, doet De Ruijter uiterst geheimzinnig. En zijn naam noemen wil hij ook al niet.