Ombudsman: beleidsdiarree doet overheid vastlopen
Het kabinet-Rutte/Asscher wil te veel en te snel veranderen in Nederland. Het werkt slordig en voor bijna iedereen onnavolgbaar, waarschuwt Alex Brenninkmeijer. 'Een beleidsdiarree die te snel wordt ingevoerd', noemt de Nationale Ombudsman het.
Ook nieuwe hervormingen - het woonakkoord, de vergoeding van de kosten van langdurig zieken - zijn complex en worden heel snel ingevoerd. `De wetten gaan te ruw in. Alleen het halen van de bezuinigingsdoelstelling telt.' Brenninkmeijer bepleit een soepeler overgang naar nieuwe systemen.
Het vorige kabinet leed volgens hem aan dezelfde aandoening als het huidige. 'Straks moet het ook nog met minder ambtenaren. Ik voorzie dat de machine oververhit raakt en dat de overheid vastloopt als het zo doorgaat. Dan zijn er niet de ambtenaren, niet de computersystemen en niet de juristen die de wetten nog weten uit te leggen.'
Want Brenninkmeijer signaleert dat steeds zelfs deskundigen nieuwe maatregelen niet meer begrijpen. 'Ik hoor van juristen dat ze eindeloos moeten puzzelen voordat ze wetten begrijpen. Ze hebben grote problemen bij het uitleggen van wetten. Alles tuimelt over elkaar heen. De wet- en regelgeving zit vol slordigheidjes.'
Ook de Nederlandse burger kan nieuwe regels vaak niet volgen. Als voorbeeld noemt Brenninkmeijer het boetestelsel. 'Dat is echt zorgwekkend. Boetes zijn vooral bedoeld om geld in het laatje te brengen. Als je een foutje maakt bij de belasting, gaat men ervan uit dat je de boel belazert en krijg je enorme straf. Dat soort dingen is niet uit te leggen aan mensen.'
Chaotisering
Bovendien weet de burger door de 'chaotisering in de politiek' - de steeds wisselende politieke verbonden - nauwelijks nog waar hij aan toe is. 'Neem de studiefinanciering. Eerst maakt een student keuzes volgens het bestaande systeem, dan volgens de langstudeerboete, dan gaat die niet door. Ook met de kinderdagverblijven voorzie ik zo'n zigzagbeleid: nu verdwijnen ze, straks zijn ze weer nodig als we willen dat vrouwen meer gaan werken.'
De ministeries raken door de onzekere politieke verhoudingen verkrampt. 'Het kabinet denkt alleen aan het halen van de helft van de stemmen. Dan kan de ombudsman ons niks maken, is de teneur', verzucht Brenninkmeijer. 'Vooral het departement van Veiligheid en Justitie is een wonderlijk bolwerk. Het denkt altijd gelijk te hebben. Maar iets als de vreemdelingenbewaring is in Nederland echt niet goed geregeld.'
