analyseOlieprijzen
Olieprijs in vijftien jaar niet zo laag, maar het komt niet door het coronavirus
De enorme prijsdaling van olie was niet zozeer een reactie op het coronavirus. De grote klap was het mislukken van het overleg tussen Opec (olie-exporterende landen) en Rusland. Politieke frustraties en strijd om de markt stortten de markt in chaos.
Rusland is geen lid van Opec, maar de afgelopen drie jaar werkten de Russen er wel nauw mee samen om de productie van olie te beperken en daardoor de prijs voor val te behoeden. Opec had al besloten tot een beperking van zijn productie, en hoopte dat de Russen weer mee zouden doen. Dat leek ook logisch, zeker nu het coronavirus de vraag naar olie flink vermindert.
Maar de Russische minister van energie, Alexander Novak, bracht de Opec-landen vrijdag in hun Weense hoofdkantoor een onverwachte boodschap: het Kremlin had besloten niet mee te doen. Reden: van een productiebeperking zouden ook de Amerikaanse producenten van schalie-olie profiteren. En dat, zei Novak, was voor het Kremlin onverteerbaar: Amerika moest maar eens een lesje leren.
Die analyse van het Kremlin lijkt juist. De Amerikaanse olie-industrie heeft afgelopen jaren zijn productie enorm opgevoerd. Het land is weer ‘s werelds grootste olieproducent, en is sinds vorig jaar zelfs weer netto exporteur. De productiebeperkingen van Opec en Rusland bezorgde hen de ruimte.
De Russen hebben nog een reden om de prijzen nu flink te verlagen: woede over wat de Amerikanen deden met Nord Stream 2. Deze pijpleiding, die Siberische gasvelden zou moeten verbinden met de Europese klanten, is doelwit geworden van politieke sabotage door de Amerikanen. De pijpleiding loopt door de Oostzee om net voorbij het Poolse Stettin de Duitse kust te bereiken.
De leiding van 1224 kilometer zou nu ongeveer al klaar zijn geweest, maar de Verenigde Staten voorkwamen dat. Volgens Amerika zou Europa veel te afhankelijk worden van Rusland, en zij troffen het project met sancties. De Amerikanen hadden ook een oplossing voor de Europeanen: koop Amerikaans gas.
De grootste pijpenlegger ter wereld, de Pioneering Spirit van het Nederlands-Zwitserse bedrijf Allseas, staakte onmiddellijk het werk aan Nord Stream. Geen andere pijpenlegger waagde zich er aan. De Russen hebben zelf wel pijpenleggers, maar die beschikken niet over de technologie die de Deense autoriteiten eisen voor werk in hun kustwateren. Mogelijk slaagt Rusland erin een pijpenlegger afdoende te laten moderniseren, maar de vertraging telt hoe dan ook in maanden, misschien jaren. Het gaat nog maar om 60 kilometers, een paar maanden werk hooguit, maar het kan nog wel jaren duren voor de pijp aan wal komt.
Voor analist Alexander Dynkin van een Russische denktank is het duidelijk: ‘Het Kremlin heeft besloten om OPEC+ (het samenwerkingsverband van OPEC en Rusland) op te offeren, teneinde de opmars van de Amerikaanse schalie-olie te stoppen en de Amerikanen te straffen voor hun inmenging in Nord Stream 2’, zei hij tegen persbureau Bloomberg.
Die tactiek lijkt effectief. De olieprijs daalde met bijna 20 procent naar 37 dollar. Oliebedrijven kregen zware klappen op de beurs. De koers van Shell daalde met 15 procent naar 15,69 euro.
Texaanse schalie-olieboeren kunnen zich pas nieuwe olieputten permitteren bij een olieprijs boven 45 dollar. Maar ook Saoedi-Arabië heeft heel veel last van zo’n lage prijs. Het IMF berekende dat het land, om zijn overheidsuitgaven te kunnen financieren, een prijs nodig heeft van 83 dollar. Rusland zou wat dat betreft in een betere positie zitten: dat zou zijn begroting al bij 50 dollar rond kunnen krijgen. Iedereen zal dus schade lijden. De vraag is wie het meest kan incasseren.
