Oerschreeuw in geluiddempend knuffelbeest

Op de expostie Play-Use in de Witte de With is een aantal van dergelijke spelletjes met een dubbele bodem te zien, ontworpen door studenten aan de gerenommeerde universiteit MIT uit Boston, kunstacademies in Eindhoven, Barcelona en Londen en zelfstandige ontwerpers.

Meschac Gaba maakte Rules of the game, een spel met een flinke scheut maatschappelijke commentaar. Een zwarte pingpongtafel, batjes met de vlaggen van de EU of de VS erop en balletjes voorzien van snippers van geldbiljetten van verschillende Afrikaanse landen moet duidelijk maken dat de westerse wereld een vuil spelletje speelt met de Derde Wereld. De vormgeving is spitsvondig maar de symboliek blijft steken in clichés, iets wat wel vaker gebeurd als ontwerpers zich op dat pad van de beeldende kunst begeven.

Even goedbedoeld en voorspelbaar is het educatieve maar knullig vormgegeven computerspel Doshin, the Giant van de Japanner Hiroshi Masuyama. De speler kan punten scoren door een soort gele Sumo-worstelaar in een Teletubbie-wei bloemetjes water te laten geven of kabouters te knuffelen. Als dit het alternatief is voor het bloederige spel Doom krijgen we nog heel wat te stellen met de toekomstige generaties.

Interessanter zijn de bijdragen van de techneuten uit Boston. Krzystof Wodiczko ontwikkelde een spel waarbij computer en lichaam samensmelten. Zijn Mouth Piece is een toestel in de vorm van een masker dat voor de mond kan worden geplaatst. Binnenin bevinden zich een cameraatje en microfoon, aan de buitenkant is klein videoscherm waarop opnames van de mond kunnen worden afgespeeld. Je kunt met de Mouth Piece bijvoorbeeld voor een tweegesprek met jezelf voeren maar ook tijdens een vergadering een broodje eten, terwijl je voordracht is te zien op het scherm.

Scream Baby, een ontwerp van Kelly Dobson, is een knuffeldier voor volwassenen. Bij een opkomend gevoel van agressie kan discreet in de geluidsdichte knuffel worden geschreeuwd. Die bevrijdende oerschreeuw kan op een later moment worden afgespeeld, want naast een microfoon bevat de knuffel ook luidsprekers.

Van dit innovatieve spel met kinderlijke impulsen en volwassen taboes kunnen de studenten aan de Londense Royal College of Art nog wat leren. Zij kwamen niet verder dan een loopje nemen met bestaande merken. Dat levert een wc-borstel op van het kinderspeelgoedmerk Fisher Price, die het contrast tussen de onschuld en schaamte verbeeldt. Ronduit onderbroekenlol is de vibrator van de macho gereedschapfabrikant Black & Decker.

De bijdrage van de Design Academy uit Eindhoven bestaat zelfs uit oud werk van Jean-Arnaud Smadja. Zijn doe-het-zelf-meubels werden vorig jaar bekroond op de afstudeerexpositie Graduation 99. Het zenuwcentrum van Play-Use is de medialounge, waar bezoekers hun mening over spel en functie kunnen opbouwen.

Veel hulp krijgen ze daarbij niet: alleen het hippe tijdschrift ID Magazine - niet geheel toevallig werd de lounge ingericht door een redactrice van dat blad - en enkele designbladen als Framed liggen in de kast. Dat de lounge is gemaakt van bouwsteigers mag dan wel een speelse knipoog zijn, het is ook een afgezaagd trucje dat nota bene het hart van de expositie een armoedige uitstraling geeft.

Tel daar het ontbreken van een behoorlijke catalogus bij en van een bezoek aan Play-Use blijft niet meer over dan een spelletje Hints.