Obama kiest Kagan voor hof

Het Oppergerechtshof interpreteert de Grondwet en heeft daardoor grote invloed op het leven in de VS. Rechters worden benoemd voor het leven. De balans tussen links en rechts is doorslaggevend. Op het moment zijn er vier conservatieve rechters, vier linkse, en een er tussenin.

Kagans komst brengt hierin weinig verandering. Ze is gematigd links, maar volgt de linkse opperrechter John Paul Stevens op. Net als hij zal ze instaan voor het recht op abortus en restricties op de doodstraf.

Kagan zou wel de derde vrouwelijke opperrechter worden, op een totaal van negen. Dat is nog nooit vertoond. Vóór Obama hadden slechts twee vrouwen ooit in het hof gezeten. Obama draagt nu zijn tweede voor, na Sonia Sotomayor. Doordat Kagan pas 50 is, houdt Obama lang invloed met zijn benoeming.

Bij de presentatie van Kagan in het Witte Huis roemde de president Kagans ‘voortreffelijkheid, onafhankelijkheid, integriteit en passie voor de wet’. Hij zei dat ze ‘alom wordt gezien als een van de beste juridische denkers van het land’, en prees de overtuigingskracht waarmee ze de regeringszaak voor het hof had bepleit.

Haar communicatievaardigheid en zelfverzekerde betoogtrant waren volgens ingewijden voor Obama belangrijk, omdat beslissingen van het hof vaak afhangen van de positie van opperechter Kennedy, de man tussen het linker- en rechterblok.

Obama memoreerde ook Kagans periode als eerste vrouwelijke rector van de prestigieuze Harvard Law School. Ze toonde zich daar volgens hem een ‘consensus-bouwer’. Net als Obama, die er hoofdredacteur van de Harvard Law Review werd, stond ze in die positie open voor conservatieve meningen en benoemde ze ook conservatieve docenten.

Kagan gaat nu op kennismakingsbezoek bij alle honderd senatoren, een voor een. Want ze wordt deze zomer ondervraagd en uiteindelijk benoemd door de Senaat. Over sommige kandidaat-opperrechters ontstaat heftige politieke strijd op de hoorzittingen. Maar het is de vraag of de Republikeinen het Kagan moeilijk zullen maken. Negen van hen stemden vóór haar benoeming als solicitor general (landsadvocaat).

Een van de bezwaren die toen tegen haar werd ingebracht, geldt ook nu: gebrek aan ervaring. Ze was weliswaar assistent van de legendarische eerste zwarte opperrechter Thurgood Marshall, stond als hoogleraar in aanzien en werkte als advocaat en jurist in het Witte Huis van Bill Clinton, maar ze ontbeert ervaring als rechter.

Kagan antwoordde toen dat ze een leven van studie van de wet achter de rug had, vooral de grondwettelijke en bestuurlijke kwesties die het hof meestal behandelt. Bij haar presentatie maandag voegde ze toe dat haar waardering voor de rol van het hof in de Amerikaanse democratie in haar tijd als landsadvocaat ‘rijker en dieper’ was geworden. Ze bedankte Obama voor ‘de eer van mijn leven’.

Omdat ze nooit rechter was, vormen uitspraken ook geen munitie voor tegenstanders op de hoorzittingen. Conservatieven bekritiseren wel dat ze als rector op Harvard militaire rekruteerders van het terrein weerde.