NZa: slechte verpleeghuizen moeten hervormen voordat zij extra geld krijgen
Minder goede verpleeghuizen moeten eerst efficiënter gaan werken voordat de politiek extra in deze ouderenzorg investeert. Zij moeten bijvoorbeeld minder geld uitgeven aan management en gebouwen en meer geld aan zorg. Pas dan is het zinvol meer geld uit te trekken. Daarvoor moet de komende jaren 1,3 miljard euro per jaar extra beschikbaar zijn.
Dit concludeert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), in een onderzoek dat vrijdag openbaar wordt. De NZa is het belangrijkste bestuurs- en toezichtorgaan van de rijksoverheid in de gezondheidszorg. Met deze boodschap bevestigt de NZa officieel een vaker opgeroepen beeld dat nog te veel geld bedoeld voor zorg naar managers en gebouwen gaat. Volgens de zorgautoriteit moeten de minder presterende verpleeghuizen een voorbeeld nemen aan de goede: die steken minder geld in overhead en zetten hun personeel efficiënter in.
Zorgwekkend
De verpleeghuiszorg staat in de schijnwerpers sinds de Inspectie voor de Gezondheidszorg op 4 juli vorig jaar een rapportage over 150 verpleeghuizen publiceerde. Eenderde kreeg 'blijvend intensief toezicht', bij elf was de situatie ronduit zorgwekkend. Eind oktober riep journalist Hugo Borst met Carin Gaemers in een manifest op tot depolitisering van het debat over ouderenzorg. Minder geld naar managers, meer naar zorg, was hun boodschap. Borst schrijft in het AD wekelijks over zijn dementerende moeder. De Tweede Kamer omarmde het manifest unaniem. Uitwerking zou echter 2 miljard euro extra kosten. De VVD reserveerde hiervoor prompt dit bedrag in het verkiezingsprogramma.
Jolanda Buwalda, voorzitter raad van bestuur van Omring, een van de volgens de NZa goede verpleeghuisorganisaties: ‘Omring besteedt relatief veel geld aan directe zorg. We hebben bezuinigd op overhead, niet op uitvoerend personeel. Wij investeren veel in de opleidingen van ons personeel en maken relatief weinig gebruik van uitzendkrachten. Familie en vrijwilligers betrekken we bij de zorg. Toch ervaren we, ondanks onze inzet onze bewoners de beste zorg te bieden, dagelijks de werkdruk. Wij vinden het noodzakelijk dat er extra geld naar ouderenzorg gaat, zeker nu de nieuwe bewoners bij ons komen met een steeds zwaardere vraag naar zorg.’
Zo'n bedrag is dus helemaal niet nodig, meent NZa-topvrouw Marian Kaljouw (60). Om de verpleeghuiszorg te verbeteren, heeft het Zorginstituut Nederland eerder dit jaar normen opgesteld waaraan goede zorg zou moeten voldoen. Het ministerie van Volksgezondheid heeft aan de NZa gevraagd te berekenen hoeveel extra geld er naar de verpleeghuizen zou moeten gaan, om deze kwaliteit te behalen.
Verbetering
Gerekend met de huidige staat van de verpleeghuizen, zou er volgens de NZa 3,1 miljard euro extra nodig zijn. Maar dat geld 'verdampt' volgens Kaljouw 'voor het aankomt'. Zij wil dat slecht presterende verzorgingshuizen in de leer gaan bij goed functionerende. Die krijgen nu in principe net zoveel geld maar leveren wel goede zorg. Als de slechte huizen zich daaraan optrekken, is er 'slechts' 1,3 miljard euro extra per jaar nodig. 'Dat geld komt er dan pas als er verbetering is. Dat proces kan in drie, maximaal vijf jaar zijn afgerond', aldus Kaljouw.
Het onderzoek spitst zich toe op de opgestelde kwaliteitseisen voor voldoende personeel. Dat moet genoeg zorg en aandacht geven aan de kwetsbare bewoners en er moet voldoende toezicht zijn. Er moet er altijd een verpleegkundige beschikbaar zijn.
Een groot deel van deze doelen zijn al te bereiken met hetzelfde budget als bestaand personeel efficiënter wordt ingezet en meer tijd kan doorbrengen met de bewoners op de woongroep. Ook het percentage van het budget dat aan de zorg wordt besteed, kan in veel verpleeghuizen omhoog, stelt de NZa. Nu gaat gemiddeld iets meer dan de helft van het geld naar de zorg. Bijna 30 procent gaat naar overhead en leidinggevenden, en de rest naar verblijfskosten. 'Er zijn grote verschillen tussen de organisaties in deze kosten', zegt Kaljouw, voorzitter van de raad van bestuur van de NZa. 'Gemiddeld gaat in goede verpleeghuizen een groter deel van het geld naar de zorg. Andere organisaties kunnen deze voorbeelden volgen.'
De brancheorganisatie van zorgondernemers Actiz wil eerst het rapport bestuderen voordat zij een reactie wil geven.
