Nu komt Camerons echte uitdaging: de humeurige Britse kiezer

In staccatozinnen dreunt de Britse premier David Cameron de winstpunten op die hij zegt te hebben behaald in de onderhandelingen met de andere leiders van de Europese Unie. Het klinkt als een trommelvuur. Tak. Tak. Tak. Zijn gehoor bestaat op de late vrijdagavond uit journalisten maar over hun hoofden heen spreekt hij de Britse kiezers aan de andere kant van het Kanaal toe. Iedereen is dodelijk vermoeid.

Er is bijna dertig uur onafgebroken onderhandeld. Het ging over soms onnavolgbare technische en juridische vraagstukken. Zoals de indexering van kinderbijslag, beperking van belastingvoordelen voor nieuw aangekomen migranten uit de EU, noodremmen in diverse soorten en maten en zelfvernietigingsclausules. Maar op dit moment niets van dit alles. De zinnen zijn kort, de gebaren en dictie krachtig. Cameron bespeelt de man en de vrouw in de straat. Die moeten begrijpen dat hij 'een speciale status' voor Groot-Brittannië binnen de EU heeft weten te bedingen. Dat moet hen ertoe brengen voor het behoud van het EU-lidmaatschap en tegen een 'Brexit' te stemmen in het referendum dat naar verwacht in juni wordt gehouden.

Doorpakken nu

Cameron was donderdag eind van de middag naar Brussel gekomen om te vechten voor 'Britain'. En vechten deed hij. Een lange nacht en een lange dag. Aan het eind daarvan was er de deal, de overwinning. Hij had 27 EU-leiders aan zijn kant weten te krijgen, bijna een heel continent. Een tour de force, maar nu wacht hem een nog veel grotere opgave: het overtuigen van 63 miljoen Britten op een eiland. Onder wie talloze Eurosceptici en -haters.

Dat hij weinig slaap heeft gehad is niet te merken. Om half zes vrijdagochtend ging hij naar bed om kort daarna verder te gaan. Hij neemt een voorschot op de campagne. Door het succes in Brussel zit hij goed in de wedstrijd. Doorpakken nu. Hij weet hoe je verkiezingen moet winnen, liet dat zien in 2015. Maar dit is een referendum, waarschuwt zijn Ierse collega Enda Kenny. Het lastigste aller volksraadplegingen, de uitgelezen kans voor een humeurig electoraat om een stok tussen de benen van de regeerders te steken.

Diepzwarte donderwolken

De Europese regeringsleiders hoefden niet te worden doordrongen van het belang van een voortgezet van Brits lidmaatschap van de EU, zeker niet in deze turbulente tijden. Dat was een goede uitgangspositie voor onderhandelingen die toch nog moeilijk genoeg waren. Bij de Britse kiezers is het startpunt heel anders: daar moet Cameron eerst door een flinke dosis scepsis over de EU zien heen te breken.

Het Britse kabinet is verdeeld, het Britse volk is verdeeld en de Britse pers is vijandig, aldus alweer de Ierse premier, die zijn steun aan Cameron verpakte in diepzwarte donderwolken. De Britse eerste-minister weet dat hij een zware maanden tegemoet gaat. Hij dankte zijn Europese collega's dat ze hem hebben willen helpen en zo geduldig waren geweest. 'Twee dagen hebben ze besteed voor overleg over één land.' Inderdaad, dat is opmerkelijk in het licht van de vluchtelingencrisis.

Liefdesbetuiging

'Groot-Brittannië kan zich geen betere plek verzinnen dan in de EU en ik zal met heel mijn hart en ziel het lidmaatschap verdedigen. Een vertrek zou gevaarlijk zijn in deze wereld vol dreigingen. Dit is een tijd om elkaar vast te houden', aldus Cameron. Hier en daar werd in Brussel een verbaasde wenkbrauw opgetrokken. Het was bijna een liefdesbetuiging en dat uit de mond van een Britse premier. Voor de rest legt hij echter het accent op wat Groot-Brittannië allemaal niet wil binnen de EU, samengevat in het trommelvuur waarmee hij zijn persconferentie opende.

Menig eurosceptische populist op het vasteland zou dat willen kopiëren voor zijn land. Marine Le Pen heeft al laten weten dat zij bij eventuele winst in de presidentsverkiezingen van 2017 ook heronderhandelingen wil beginnen met Brussel. Van de Grexit via de Brexit naar de Frexit.