Nieuws
NPO legt tweede boete op aan omroep Ongehoord Nederland
De kans dat Ongehoord Nederland uit dat bestel wordt gezet, stijgt. De NPO legt een tweede boete op, omdat de jonge, controversiële omroep onvoldoende zou samenwerken binnen het publieke bestel.
Het gaat om een bedrag van 56 duizend euro, 1,5 procent van het jaarbudget van de omroep. Nooit eerder legde de publieke omroep een sanctie op aan een omroep – laat staan twee. Nooit eerder ook werd er in Hilversum zo openlijk gesproken over het intrekken van een omroeplicentie. Over die ultieme maatregel gaat uiteindelijk de NPO niet, maar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Voordat de NPO hiertoe een verzoek kan indienen, moet een omroep twee sancties hebben gekregen. Nu dat is gebeurd, kan NPO dus aankloppen bij het ministerie.
Een dergelijke stap is nu ‘nog niet aan de orde’, zegt een woordvoerder van de NPO. ‘Op dit moment ligt de focus erop dat ON zich aan de regels houdt.’ Mocht het daar in de toekomst wel van komen, dan is de beslissing om ON al dan niet uit het bestel te zetten aan Gunay Uslu (D66), staatssecretaris Cultuur en Media. Zij toonde zich bewust van de explosieve aard van zo’n besluit. Bij het radioprogramma Kunststof noemde ze het in november ‘verschrikkelijk’ als de overheid op deze wijze zou ingrijpen in ‘de vrijheid van meningsuiting’ van een omroep.
De reden voor de boete is dat Ongehoord Nederland (ON) niet handelt ‘in overeenstemming met de publieke waarden’ en niet wil voldoen aan ‘hoge journalistieke en professionele kwaliteitseisen’, stelt de NPO. ‘Dit heeft een enorme negatieve impact op de integriteit en reputatie van de publieke omroep en legitimeert het opleggen van een tweede financiële sanctie.’ In een reactie op de eigen site noemt ON de boete ‘onterecht en ongepast’. ON kan nog in bezwaar gaan tegen de boete.
Onontgonnen terrein
‘Je kunt boetes blijven geven’, zegt Peter Kuipers, directievoorzitter van KRO-NCRV telefonisch. ‘Maar ik denk niet dat die iets gaan veranderen. Ik heb eerder al gezegd dat iemand bestuurlijke moed moet tonen door ON eruit te zetten. Het lijkt er nu niet op dat dat gaat gebeuren.’
De onvrede binnen de NPO over ON is groot, blijkt uit het persbericht dat de NPO over de boete verstuurde. Een van de belangrijkste oorzaken daarvan is een uitzending van Ongehoord Nieuws van 15 september. Daarin werd een compilatie getoond van filmpjes waarin zwarte mensen witte mensen in elkaar slaan. ‘De minder belichte zijde van racisme’, aldus presentator Arlette Adriani. Collega Raisa Blommestijn noemde herhaaldelijk het n-woord. Tv-programma Pointer onderzocht de beelden en concludeerde dat er in geen enkel geval bewijs was voor ‘anti-wit’-racisme.
‘NPO heeft de redactionele vrijheid hoog in het vaandel staan’, zei NPO-voorzitter Frederieke Leeflang in een verklaring na de uitzending, ‘maar daar zijn wel grenzen aan wat racistische of discriminerende uitlatingen betreft. Die grens is volgens de NPO in deze uitzending bereikt.’ ON schreef hierop dat Leeflang voor ‘morele rechter’ is gaan spelen. ‘Een rol die haar niet is toebedeeld binnen het bestel omdat zij juist niet over de inhoud mag gaan.’
Deze houding wekt onbegrip bij de NPO. ‘Het ontbreken van enige zelfreflectie over hun eigen optreden, het consequent doen voorkomen alsof ON zelf slachtoffer is van de situatie (...) is niet aanvaardbaar’, schrijft de organisatie donderdag in het persbericht.
ON noemt de tweede boete ‘een verdere escalatie vanuit de NPO met mogelijk gevolg dat een jonge ledenomroep, die een belangrijke opinie vertegenwoordigt voor een grote groep Nederlanders, het uitzendrecht wordt ontnomen’. De omroep schrijft dat zij zich ‘keurig aan de samenwerking’ houdt. Ook noemt ON het ‘hypocriet’ een sanctie op te leggen in tijden dat Hilversum ‘bol staat van grove schandalen over grensoverschrijdend gedrag’, verwijzend naar berichtgeving over De Wereld Draait Door en NOS Studio Sport.
De Ombudsman van de NPO, Margo Smit, heeft dit jaar in twee rapporten geconcludeerd dat Ongehoord Nieuws aantoonbaar onjuiste informatie verspreidt. ‘Rond bepaalde thema’s komt herhaaldelijk onjuiste informatie voor’, constateerde zij eind november. ‘Dergelijke thema’s zijn onder meer stikstofproblematiek, coronamaatregelen en -vaccinaties, asielzoekers, gender, de macht van de EU en de intenties van de Nederlandse overheid.’
