Noord-Zuidlijn rijdt na investering van 3 miljard door tot Schiphol, aldus sector en regio

De Noord-Zuidlijn in Amsterdam wordt het komende decennium vanaf station Amsterdam-Zuid doorgetrokken naar Hoofddorp, als het aan de vervoerssector en de regionale overheden ligt.

De metrolijn, die volgens schattingen minstens 3 miljard euro gaat kosten, zou dan vrijwel overal bovengronds rijden, parallel aan de A4, en moet een eigen station krijgen bij luchthaven Schiphol.

Zeven partijen, van de gemeente Amsterdam en de NS tot aan de KLM en Schiphol, zien dit project als het belangrijkste op mobiliteitsgebied. Met dichtslibbende wegen, overvolle treinen en perrons op het traject Schiphol-Amsterdam moet ‘lightrail’ (zoals een metro) prioriteit krijgen.

Bronnen binnen de zeven partijen bevestigen de gezamenlijke aanpak. Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat zei woensdag: ‘Dit is een van de vele wensen om de bereikbaarheid in Nederland op een duurzame wijze te verbeteren.’ Het ministerie beklemtoont dat het kabinet nog geen besluit heeft genomen over (financiering van) toekomstige mobiliteitsprojecten. ‘Dit is een plan van de sector.’

Volgens NS –topman Van Boxtel is dat plan welwillend ontvangen op het ministerie. ‘Het Rijk wil plannen zien om Nederland toekomstbestendig te maken, bijvoorbeeld op het gebied van infrastructuur en mobiliteit. Wij hebben twee jaar aan dit plan gewerkt en bij het ministerie is de deur voor ons opengegaan.’

Alle zeven partijen (ook nog spoorbeheerder ProRail, Haarlemmermeer en de Vervoerregio Amsterdam, een samenwerkingsverband van vijftien gemeenten) willen financieel bijdragen aan de verlengde Noord-Zuidlijn, maar rekenen op forse financiële steun van het Rijk. De metrolijn, die in juli 2018 werd geopend, heeft een dubieus verleden als het om de financiën gaat: de aanleg kostte meer dan 3 miljard euro, drie keer zoveel als begroot.

Volgens een woordvoerder van Schiphol kijkt ook de luchtvaartsector naar ‘alternatieve financiering’ voor dit ov-project. ‘We willen zelf ook bijdragen maar hoe en in welke mate is nog onduidelijk.’ Hij spreekt tegen dat – zoals deze krant meldde – gedacht wordt aan een bescheiden verhoging van havengelden of ticketprijzen van KLM.

Een noodzakelijke bijdrage van het Rijk – volgens een notitie van ProRail uit september gaat het doortrekken van de metrolijn en de bouw van voorzieningen bij Schiphol en Hoofddorp zeker 3 miljard kosten – zou moeten komen uit het Investeringsfonds dat de ministers Hoekstra van Financiën en Wiebes van Economische Zaken hebben aangekondigd. Vrijdag stuurt Wiebes hierover een brief aan de Tweede Kamer.

In die zogeheten ‘Groeibrief’ schetst het kabinet hoe het ‘verdienvermogen’ van Nederland (oftewel de economische groei) kan worden opgekrikt. Daar kunnen onder meer investeringen in infrastructuur bij helpen.

Het toekomstige Investeringsfonds wordt gevoed door te lenen op de kapitaalmarkt nu de rente zo laag staat. Dit najaar lekte uit dat het kabinet op die manier tientallen miljarden euro’s wil vrijmaken voor extra investeringen, bijvoorbeeld in de infrastructuur.

NS-bestuursvoorzitter Van Boxtel besprak het doortrekken van de Noord-Zuidlijn maandag nog op het ministerie van Algemene Zaken. ‘Met premier Rutte heb ik er in het najaar al over gesproken.’ Van Boxtel vindt het een project van nationaal belang. ‘Ik hoor de kritiek alweer, over dat Amsterdam en regio altijd voorgaan. Dat is onzin. Als het tussen Schiphol en Amsterdam vastloopt, en dat doet het nu, dan heeft heel Nederland daar last van.’

President-directeur Dick Benschop van Schiphol: ‘Wij houden ons echt niet alleen met onszelf, de luchtvaart, bezig.’ Hij wijst erop dat vervoer vanaf en naar de luchthaven fors bijdraagt aan het niet-halen van klimaatdoelen. ‘Hoe meer mensen met schoon openbaar vervoer naar ons reizen, hoe beter.’

De gemeente Amsterdam is vooral blij dat de NS zich sterk maakt voor verlenging van de Noord-Zuidlijn naar Schiphol. De metro wordt nu geëxploiteerd door vervoersbedrijf GVB en gaat straks dus concurreren met de trein. NS ziet de ‘winst’ in meer ruimte op het spoor in de Schipholtunnel. Van Boxtel: ‘Die hebben we nodig voor meer internationaal treinvervoer en snelle verbindingen naar het noorden en het oosten.’

Zeker is dat de NS vanaf 2023 de zogeheten Airportsprinter gaat exploiteren, een trein die acht keer per uur gaat rijden tussen Amsterdam CS en Schiphol over het westelijke spoortraject met stations als Sloterdijk en Lelylaan.

Aanvulling en verbetering: In een eerdere versie van dit artikel stond dat Cora van Nieuwenhuizen zich donderdag uitsprak over het plan. Dit moest woensdag zijn. Het ministerie beklemtoont bovendien dat dit plan afkomstig is van de sector, en er nog geen besluit is genomen over de financiering. Ook meldde deze krant dat een woordvoerder van Schiphol stelde dat er gedacht werd aan een verhoging van havengelden of ticketprijzen van KLM. Dit klopt niet.