Noodgevallen
Achttien jaar geleden baarden Ria Bremer en de AVRO opzien door voor het eerst live een geboorte te laten registreren door de televisiecamera....
In het mediaprogramma De gids verklaarde presentatrice Pia Dijkstra dinsdagavond waarom. Ze beschouwt een bevalling als een intieme gebeurtenis, die thuis hoort in het privé-domein en zich niet leent voor live-televisie. (Ze onthulde trouwens dat de rechtstreekse registratie in 1983 toch niet helemaal live was. De beelden waren een paar minuten opgehouden, uit vrees voor een complicatie tijdens de bevalling.) De liefhebbers zijn overigens de afgelopen jaren heus wel aan hun trekken gekomen, want zowel Veronica als SBS 6 heeft programma's uitgezonden die royaal waren gelardeerd met beelden van zwangerschap en bevalling. Het panel van De gids - dat naast Dijkstra bestond uit Mirjam Bartelsman (Zembla) en Herman Koch (Jiskefet) - bleek niet tot die liefhebbers te behoren. Koch bekende dat geen enkel medisch getint programma hem kan bekoren, zeker niet als er een chirurgische ingreep aan te pas komt.
De door Dijkstra c.s. geuite aarzelingen over het filmen van een vrouw in barensnood vielen me extra op na de unanieme lof over het optreden van prins Claus bij de uitreiking van de culturele prijzen die zijn naam dragen. Geen intieme gebeurtenis, wel een uiterst delicate situatie. Het leek echter of niemand werd gehinderd door de gevoelens die zich aan mij opdrongen: gêne en medelijden met iemand die nooit heeft gehouden van zijn publieke rol en die nu ook nog moet meemaken dat de openbaarheid zich meester maakt van een aftakelingsproces dat niet lijkt te stoppen bij zijn fysieke vermogens.
In de krant werden 'ingewijden' opgevoerd die zeiden dat Claus zelf dolgraag bij de prijsuitreiking aanwezig wilde zijn. Dat mag zo wezen, maar wat ik op de televisie zag was een gedesoriënteerde man die leed onder zijn onvermogen om de hem toebedeelde taak naar behoren te vervullen. Was er geen scenario mogelijk geweest waarbij dat onvermogen zich wat minder pijnlijk had gemanifesteerd?
Het begrip menselijke waardigheid, dat in andere discussies zo'n belangrijke plaats inneemt, was plotseling in geen velden of wegen te bekennen. 'Wat een geweldige man', zwijmelde minister Herfkens. 'Wat prachtig dat Claus zich zo kwetsbaar opstelt', salueerde Henk van Dorp. Je kwetsbaar opstellen: hadden we niet afgesproken dat we die praatgroepentaal niet meer zouden gebruiken sinds Jack van Gelder aan Louis van Gaal vroeg: 'Louis, waarom heb je je niet kwetsbaarder opgesteld?'
