NMa bekijkt 'bankkartel' hypotheken
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) onderzoekt mogelijke verboden kartelafspraken van de banken rond de hypotheekverstrekking. De 'kartelpolitie' komt in actie door de prijsoorlog die de Rabobank afgelopen vrijdag aankondigde, waarbij de rentetarieven in een klap met maximaal 0,6 procentpunt verlaagd worden....
J. Smits, bij de Rabobank verantwoordelijk voor hypotheken, presenteerde de actie vrijdag als 'het doorbreken van het bankenkartel'. De Rabobank ontkent nu dat Smits het woord 'kartel' in de mond heeft genomen, maar dat maakt de NMa niets uit. 'Het gaat ons om de feiten, niet welke woorden er gebruikt zijn.'
De Rabobank biedt onder meer lagere tarieven aan door de vaste opslag van 0,2 procentpunt te schrappen die de banken sinds jaar en dag hanteren voor ingewikkelder producten zoals spaarhypotheken. Bij die hypotheekvorm gaan de betalingen deels naar een spaarpot, waarmee de hypotheek aan het einde van de looptijd kan worden afgelost.
De rente op die spaarpot was vroeger hoger dan de rente op gewone spaarrekeningen, reden voor banken om de vaste opslag van 0,2 procent in te voeren. Maar het 'spaardeel' bestaat tegenwoordig vooral uit beleggingen, die allerlei rendementen kunnen opleveren. De reden voor de opslag is dus allang verdwenen, de 0,2 procent opslag tot vrijdag niet.
Directeur H. Blocks van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) erkent dat, maar ontkent dat er sprake is van prijsafspraken. 'Die opslag is vijftien jaar geleden ontstaan, toen de spaarhypotheek voor het eerst op de markt kwam. Daarna is het gewoonte geworden. De ratio is inderdaad vervallen, maar niemand heeft er wat mee gedaan.'
De NVB-directeur neemt aan 'dat de concurrentie nu zijn werk zal doen: sommige banken zullen de opslag ook afschaffen, anderen niet omdat het fiscaal minder aantrekkelijk is voor de klant'.
Volgens Blocks profiteren namelijk niet de banken, maar de consumenten van de hogere rente: zij mogen de extra rente bij de fiscus aftrekken, terwijl hun spaardeel onbelast is. Voor de banken zou de opslag weinig uitmaken; in de eerste jaren - als het hypotheekdeel nog groter is dan het spaardeel - heeft de bank het voordeel, als het omslagpunt is bereikt, profiteert de klant.
Volgens Blocks ligt het voordeel van het schrappen van de opslag - zoals de Rabobank doet - dan ook vooral in de 'optisch' lagere rente; de gepubliceerde lagere tarieven op de etalageruit lokken klanten. De NVB noemt de hypotheekmarkt juist 'zeer concurrerend', omdat hypotheken de banken klanten voor de zeer lange termijn opleveren.
De Rabobank verklaarde vrijdag dat klanten zich blindstaren op de nominale rente en kosten als de premie voor de levensverzekering die aan de hypotheek is gekoppeld en de provisie voor bemiddelaars vergeten.
Volgens de Consumentenbond leidt de stap van de Rabo tot meer helderheid over de kosten en baten van financiële producten.
