Nieuwsvoorziening

David M. Ryfe: Can Journalism Survive? An Inside Look at American Newsrooms

Polity Press; 220 pagina's; ca euro 25,-.

De Amerikaanse communicatiewetenschapper David M. Ryfe werd in 2000 hoogleraar journalistiek aan een universiteit in Tennessee zonder zelf ooit bij een krant te hebben gewerkt. Vier jaar later ging hij participerend onderzoek doen op drie redacties van regionale dagbladen waar ongewone vernieuwingsplannen waren gelanceerd in de hoop de rampzalige teruggang in lezers en advertenties tot staan te brengen.

Ryfe doet levendig verslag: Hoe de Daily Bugle de routineuze agenda-journalistiek probeerde uit te bannen door verslaggevers te verbieden rechtszaken, zittingen van de volksvertegenwoordiging of politiepersconferenties bij te wonen. Hoe The Herald onder het motto 'print is dead' nieuwe inkomsten dacht te genereren met een 'multi-platform'-strategie, die erop neerkwam dat de redacteuren voortaan gelijktijdig voor de krant, de website, radio & tv en mobiele telefoons zouden gaan produceren. En hoe de Cedar Rapids Gazette (als enige van de drie geen pseudoniem) alle verslaggevers probeerde om te vormen tot superbloggers die 'informatie in een veelheid van vormen rechtstreeks aan het publiek en andersoortige klanten zullen leveren'.

Het zal niet verbazen dat David Ryfe in alle gevallen tot dezelfde bevinding komt: het experiment heeft geen succes opgeleverd, de neergang van de krant is onverminderd doorgegaan. Maar hij gaat een stap verder in zijn analyse, door de vraag op te werpen of het journalistieke ambacht als zodanig nog wel toekomst heeft.

Terecht herinnert hij er eerst aan, dat de essentiële waarden van de journalistiek die vaak als eeuwenoude tradities worden bewierookt - onafhankelijke berichtgeving, kritische zin, waarheidsvinding, waakhond van de democratie - in werkelijkheid dateren van niet veel vroeger dan 1950. Voordien waren kranten in Amerika doorgaans even partijdig als commercieel, en zeker niet doordrongen van het streven naar kwaliteit.

Toch is het een schokkend idee dat die waarden door de dreigende ondergang van de dagbladen in de waagschaal worden gesteld. 'Nieuws is onvermijdelijk, maar journalistiek niet', schrijft Ryfe. Hij maakt hardhandig duidelijk dat de uitdaging die internet voor de journalistiek vormt, niet alleen technologisch en economisch is. 'Het raakt het hart van wat journalistiek is, wat journalisten doen en waarom ze het doen.'

Tegen het slot vertelt de auteur hoe een journalistieke veteraan tijdens een lunchgesprek zijn referaat over de toekomst van het nieuws onderbrak. 'Laat ik je wat vragen. Voel jij je lekker in een land waar je kinderen over 35 jaar geen toegang meer zullen hebben tot een onpartijdig verslag van wat er gebeurt?'

David Ryfe wist niet meteen wat hij moest antwoorden.

undefined