Nieuws
Nieuwe richtlijn jeugdbescherming: wees terughoudend met uithuisplaatsingen en plaats kinderen sneller terug
Jeugdbeschermers moeten terughoudender zijn met het uit huis plaatsen van kinderen en vervolgens alles doen om hen zo snel mogelijk weer thuis te brengen. Dat stelt de sterk aangepaste richtlijn over uithuisplaatsingen die het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) deze week publiceerde.
Op een aantal belangrijke punten verschilt de nieuwe leidraad voor jeugdzorgprofessionals van de oude en hij heeft een nieuwe naam: het is nu de richtlijn uithuisplaatsing en terugplaatsing. ‘De nadruk ligt op het zo veel mogelijk voorkomen van uithuisplaatsingen en op het belang dat een uit huis geplaatst kind ook weer naar huis kan’, zegt medeopsteller Karlijn Stals van het NJi. ‘Daarbij moet de hulpverlening handelen in overleg met de ouders, en moeten broertjes en zusjes zo veel mogelijk samen opgroeien.’
Het NJi is een nationaal kennisinstituut dat, in samenspraak met de beroepsverenigingen, de richtlijnen maakt en geregeld herziet op basis van nieuw verworven kennis. Het zijn de belangrijkste handvatten voor professionals in de jeugdzorg om hun werk te doen. De laatste jaren wordt steeds duidelijker hoe schadelijk een uithuisplaatsing kan zijn voor kinderen. ‘We zijn er anders naar gaan kijken’, zegt Stals. ‘Vroeger dachten we dat we met een uithuisplaatsing een kind van een onveilige situatie naar een veilige situatie brachten. Nu weten dat we het vanuit die onveiligheid niet altijd in veiligheid brengen, er kleven risico’s aan.’
Jeugdbescherming onder vuur
Al jaren is er discussie over de werkwijze van de jeugdbescherming; veel ouders die ermee in aanraking komen, vinden dat zij onterecht hun kinderen zijn kwijtgeraakt. Met de verontwaardiging over het hoge aantal uit huis geplaatste kinderen van toeslagenouders kwam de jeugdbescherming verder onder vuur te liggen. In Nederland wonen ongeveer 40 duizend kinderen in pleeggezinnen of instellingen, van wie de helft door tussenkomst van de kinderrechter.
Door de regel van de aanvaardbare termijn kwamen bovendien te weinig kinderen na een uithuisplaatsing weer terug bij hun ouders. Die maximale termijn waarna een kind nog terug naar huis zou kunnen, was maximaal een half jaar voor heel jonge kinderen tot 5 jaar oud, en maximaal een jaar voor kinderen van 5 jaar en ouder. In april 2022 heeft het NJi die regel, die deel uitmaakte van de oude richtlijn voor uithuisplaatsingen, al geschrapt.
Ouders in de knel
Stals hoopt dat de nieuwe richtlijn leidt tot minder uithuisplaatsingen. ‘Kinderen groeien het best thuis op. Dit is wat iedereen wil, ook de sector zelf. Maar of het lukt, hangt bijvoorbeeld ook af van of er voldoende hulp beschikbaar is om ouders in de knel thuis te kunnen ondersteunen bij de opvoeding.’
Of de nieuwe richtlijn gaat leiden tot minder uithuisplaatsingen kan de woordvoerder van de Raad voor de Kinderbescherming nog niet zeggen. ‘We zijn er blij mee dat er nu meer nadruk ligt op het voorkomen van uithuisplaatsingen, de terugplaatsing van kinderen en het herstel van contact met de ouders’, zegt de woordvoerder. ‘Dat hebben we ook benadrukt in onze inbreng bij het tot stand komen van de nieuwe richtlijn.’
