Nieuwe begroting met zes miljard aan bezuinigingen en lastenverhogingen België begint inhaalrace voor EMU

Van onze correspondent

Peter de Graaf

BRUSSEL

'De begroting 1996 beantwoordt aan de Maastricht-norm', zei Dehaene voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers. 'Op vier jaar tijd zal het tekort van de overheid meer dan gehalveerd zijn, van 6,7 tot 3 procent.'

Het is duidelijk dat België zijn hoop vooral heeft gevestigd op een goede prestatie bij de terugdringing van het financieringstekort. De staatsschuld, een andere EMU-norm, is en blijft onaanvaardbaar hoog. Terwijl de EMU een schuld van 60 procent voorschrijft, zit België op ruim het dubbele: 135 procent.

In de begroting 1996 vallen enkele gevoelige belasting- en accijnsverhogingen op. Zo gaat de bronheffing op spaargeld verder omhoog van 13,7 tot 15 procent. Minister van Begroting Herman van Rompuy kondigde tevens verscherpte maatregelen tegen fraude aan, in een poging om nog meer kapitaalvlucht naar Luxemburg te voorkomen.

Ook de autobezitter moet geld leveren voor de EMU. De accijns op loodvrije benzine gaat in twee stappen met 2,5 frank (bijna veertien cent) omhoog, die op gelode benzine met twee frank (elf cent). De milieu-organisatie BBL reageerde verontwaardigd op de zwaardere aanpak van de automobilist met katalysator. Maar volgens Dehaene is geen sprake van een 'anti-milieumaatregel' omdat het prijsverschil tussen benzine met en zonder lood groot en interessant genoeg blijft.

De dieselrijders gaan 50 tot 100 procent meer wegenbelasting betalen, maar vrachtwagens blijven gevrijwaard. Opvallend is ook de verdere verhoging van het hoogste btw-tarief van 20,5 tot 21 procent.

Daarentegen blijven de accijnzen op alcohol en sigaretten ongewijzigd. De sociale zekerheid wordt iets verder gesaneerd, maar de grote hervormingen zijn uitgesteld voor later. Opnieuw heeft de Belgische regering onder druk van de Bond van Grote en Jonge Gezinnen (BGJG) niet durven tornen aan de kinderbijslag.

De werkgelegenheid wordt vooral gestimuleerd met een verruimde verlaging van de werkgeversbijdrage op lage lonen. De loonstop wordt verlengd tot eind volgend jaar. Verder wordt sociale woningbouw aangemoedigd via belastingverlichting. Langdurig werklozen kunnen sneller geschorst worden als ze weigeren een 'klusjesdienst' te aanvaarden.

De liberale oppositiepartij VLD beticht de regering van 'plak- en dichtwerk'. VLD-voorzitter Herman De Croo, refererend aan de verkiezingscampagne van Dehaene: 'Misschien is de gids wel ervaren, maar hij is volslagen de weg kwijt.'

De commentaren in de media zijn ook weinig lovend. De Financieel-Ekonomische Tijd spreekt van 'prutswerk': de EMU-norm van 3 procent is weliswaar gehaald, maar de werkloosheid wordt niet aangepakt. En bezuinigingen op de hoge kinderbijslag zijn opnieuw taboe verklaard.

Volgens De Morgen zijn de maatschappelijke belangen ondergeschikt gemaakt aan de heilige EMU-norm. De begroting is opgesteld door een boekhouder 'met een kruideniersmentaliteit', zonder enige visie.

Maar Dehaene zelf spreekt van een 'stevig' budget, waarmee België tevens voldoet aan het EMU-criterium. Volgens EU-diplomaten in Brussel gokt Dehaene met een laag financieringstekort op een coulante beoordeling door de Europese partners van Belgiës torenhoge staatsschuld.

Want als België aan vier van de vijf EMU-criteria voldoet, valt er begin 1998 bij het toelatingsexamen nog wat te 'marchanderen'. Immers, ook Nederland haalt de schuldnorm bij lange na niet.