Niet altijd als een komeet naar je rijbewijs

Zo heeft ze er nog steeds veel in haar auto, ook van haar eigen leeftijd. Zonder rijbewijs komen ze het huis niet uit. Zelfs als ze boodschappen willen doen, moeten ze op hun man wachten. Ja, die verhalen hoor je. Als je doorvraagt, hoor je wel meer. Maar daar zit ze niet op te wachten. ‘Ik ben geen psychische instelling.’

Fatma Korkmaz heeft een volle bos krullen, piekfijn geëpileerde wenkbrauwen en de pijpen van haar spijkerbroek in haar Uggs gestopt. Ze is nu 26, met ‘een koophuis, een kerel en een kleine’. En met een baan als rij-instructrice, want werken vond zij vanzelfsprekend, en leuk.

Het verkeer zit in de familie. Haar vader is chauffeur bij de hoveniersdienst, haar kerel rijdt op een taxi. Komt vaker voor, die combinatie. Ze kent zo nog twee, drie stellen. Individualisten zijn het. Eigenheimers. Ze bellen elkaar vaak. ‘Heb je die flitspaal gezien?’ ‘Nee pa, dan moet je m’n kerel bellen. Ik rij volgens de regels.’

Ze doorkruist de straten van Amsterdam-West. De ruitenwissers van haar nieuwe Golf 5 weten automatisch hoe snel ze moeten gaan. Zoals zij weet waar de verkeersborden staan en waar ze haar kandidaten straatje kan laten keren. Het ‘nieuwe rijden’ leert ze hen. Tachtig in z’n vijf, voor het milieu. En zelfstandig van A naar B rijden. Dan moet de kandidaat zelf beslissen of hij over de snelweg gaat of binnendoor. ‘Hoe ga je dit oplossen?’ moet ze vragen. ‘Waarom?’

O, je moet veel geduld hebben. Rijschool de Meteoor, ‘als een komeet naar je rijbewijs’, maar dat valt in de praktijk nog weleens tegen. ‘Nog drie lessen’, zegt een 35-jarige vrouw, die opgaat voor haar vierde examen. ‘Denk je dat ik dat red?’ Tuurlijk, zegt Fatma. Maar ze houdt haar hart vast. Die vrouw gaat te snel, ze mist borden.

Vandaag heeft ze tussen de middag twee uur om haar moederplichten te vervullen. Naar haar ouderlijk huis, tien minuten verderop, want haar moeder past op de kleine. In een kraakheldere flat aan de Sloterplas zit ze te handwerken met een buurvrouw, een Turks kookprogramma staat aan op tv. Hallo allemaal! Hallo kind, heb je honger? Schoenen uit, snel brood met feta naar binnen, schoenen weer aan. Kleine onder de arm, in de riemen op de achterbank, naar de GGD voor de periodieke meting en weging. Alles in orde, mooi zo. Kleine weer aangekleed, in de gordels, teruggebracht naar oma. Buurvrouw afgezet bij haar huis, en door naar de volgende kandidaat.

Wild zwiepen de ruitenwissers nu heen en weer. Over een naargeestig industrieterrein gaat het, met loodsen, autodealers, de vuilverbrandingsinstallatie. Een vriendin van haar zusje heeft ze eerst, dan haar zusje zelf, die rijdt gratis. File parkeren, stukje snelweg. Kijken. Nog eens kijken. De laatste kandidaat is een ADHD’er. Vier keer gezakt en nog steeds de neiging elk stopbord te negeren. ‘Mark, ik weet dat je van me houdt’, roept ze lachend, ‘maar ik wil van je af!’

Ze werkt zes dagen in de week, van ’s ochtends tien tot ’s avonds zes, zeven. Aan het eind van de dag duizelt haar hoofd van de rotondes. Dan haalt ze die kleine op bij haar ouders. Haar moeder kookt voor het hele gezin, daarna rijden ze naar huis. Nog even voor de buis hangen en dan: rust.

Misschien gaat ze het op een dag anders doen. Minder werken, meer tijd voor die kleine. Zich meer in het geloof verdiepen. Een hoofddoek dragen. Misschien. Haar man vindt het eigenlijk wel leuk dat ze nog samen kunnen gaan dansen. En bovendien: twee inkomens en twee auto’s voor de deur, dat is ook niet verkeerd.