Niet alleen China, maar ook de rest van de wereld voelt de economische gevolgen van het virus

Na de sars-periode veerde de economie weer op. Uiteindelijk was de groei maar een half procent lager. Tijdens deze epidemie, die ruim 800 mensen wereldwijd het leven kostte, werd doorgewerkt in de Chinese industrie. De export groeide dat jaar met 35 procent. Destijds was China internationaal een opkomende producent van goedkope spullen, maar de rest van het Chinese bedrijfsleven was nog niet zo verweven met de wereldeconomie als nu.

Het is nog een geluk bij een ongeluk voor de wereldeconomie dat het coronavirus uitbrak tijdens de vakantie voor Chinees Nieuwjaar. Chinese fabrieken en bedrijven waren toch al gesloten, en verlenging van de vakantie tot eind volgende week heeft geen invloed op de internationale productieketens.

Is het virus na de verlengde vakantieperiode niet onder controle en blijven bedrijven en fabrieken dicht, dan treedt volgens Mark Williams, Azië-specialist van onderzoeksbureau Capital Economics, een internationaal domino-effect op. Leveranciers van grondstoffen aan China zoals Australische mijnbouwbedrijven, merken dit als eerste. Daarna worden de gevolgen voelbaar voor makers van halffabricaten buiten China. Aansluitend volgen afnemers van de Chinese industrie: Dell, Apple en de vele andere internationale bedrijven die hun producten in China laten maken. Williams: ‘Westerse bedrijven kunnen een week toe met hun voorraden, daarna krijgen ze last van verstoringen in de toeleveringsketen.’

Afkoelende economie
De Chinese economie is al een tijdje aan het afkoelen. De groeicijfers zijn de afgelopen dertig jaar niet zo laag geweest als nu en Beijing lijkt niet geneigd tot stimulerende maatregelen, wat in het sars-tijdperk wel het geval was. Nu dwingt Beijing de plaatselijke overheden juist hun steeds hoger oplopende schulden aan te pakken.

Het blijft volgens Williams bij gerichte financiële injecties in noodlijdende sectoren. ‘Zoals een renteverlaging om ondernemers te stimuleren te lenen zodra fabrieken en bedrijven weer opengaan.’ De Centrale Bank zegt dat ondernemers die hun leningen niet kunnen aflossen door het coronavirus, coulant worden behandeld. China heeft immers zijn hoop gevestigd op de sector die nu het hardste door het virus wordt getroffen: consumentenbestedingen moeten de nieuwe economische steunpilaar worden, die de afhankelijkheid van export en staatsgeleide investeringen vermindert.

Chinese toeristen
De Chinese reisbranche ligt stil. Niet alleen door officiële reisverboden waardoor in zeventien steden met in totaal 50 miljoen mensen zijn afgesloten, ook in de rest van het land blijven veel Chinezen binnen. Ze kiezen voor een thuisbezorgde maaltijd in plaats van een restaurant. Nieuwjaarsuitjes naar de film zijn vervangen door televisiekijken nu de overheid 11.000 bioscopen heeft gesloten.

Voor Aziatische landen is het een klap dat toerisme vanuit China – in 2018 goed voor 150 miljoen reizigers naar het buitenland – juist tijdens de vakantieperiode inzakt. Door het coronavirus lopen populaire bestemmingen als Hongkong, Singapore en Thailand tot nu toe gemiddeld 2 procent van hun bruto nationaal product mis. Voor Cambodja, dat zeer afhankelijk is van Chinese tourgroepen, kan dit oplopen tot 6 procent. (Marije Vlaskamp)

Ook de rest van de wereld merkt de gevolgen

De uitbraak van het coronavirus laat ook de wereldeconomie niet onberoerd. Luchtvaartmaatschappijen British Airways en Lufthansa schrapten woensdag met onmiddellijke ingang alle vluchten van en naar China. Eerder halveerde het Hongkongse Cathay Pacific al het aantal Chinavluchten, terwijl Virgin Atlantic zijn passagiers heeft laten weten dat geboekte vliegreizen naar of vanuit China niet doorgaan.

KLM blijft vooralsnog op China vliegen, ondanks het advies van ANVR, de koepel voor reisorganisaties, om tot eind februari niet naar China te vliegen. De reisbrancheorganisatie kwam woensdag met dit advies om het risico op besmetting zoveel mogelijk uit te sluiten.

Niet alleen de luchtvaartindustrie kampt met de economische gevolgen van het coronavirus. Autofabrikant Toyota houdt zijn fabrieken in China bijvoorbeeld tot zeker 9 februari dicht omdat de toelevering van auto-onderdelen ernstig wordt belemmerd door de maatregelen van de Chinese regering om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Groupe PSA, het Franse moederbedrijf van Opel, Peugeot en Citroën maakte eerder al bekend werknemers uit de stad Wuhan, het epicentrum van de virusuitbraak, terug te halen naar Frankrijk.

Starbucks kondigde dinsdag aan 2000 Chinese filialen te sluiten. ‘s Werelds grootste keten van koffietentjes, die mondiaal 30 duizend filialen telt, waarschuwde dat de winst dit jaar lager zal uitvallen door het coronavirus. China, van oudsher een land van theedrinkers, is buiten de Verenigde Staten inmiddels de winstgevendste markt voor Starbucks.

Winkelketens
Ook andere bekende bedrijven hebben maatregelen getroffen. Ikea heeft bijvoorbeeld de helft van zijn dertig meubelwinkels in China gesloten, terwijl de kledingketens H&M en Uniqlo respectievelijk 45 en 100 Chinese filialen dicht houden. Fastfood-aficionado’s in Wuhan kunnen voorlopig niet terecht bij McDonald’s, KFC en Pizza Hut, en een bezoekje aan Disneyland in Shanghai of Hongkong zit er ook niet in. Net nu Disney het ‘Jaar van de muis’ wilde inluiden – een knipoog naar het op 25 januari begonnen Chinese ‘Jaar van de rat’ – gooit het coronavirus roet in het eten.

Verfmaker AkzoNobel is een van de prominentste Nederlandse multinationals met vestigingen in Wuhan. Het bedrijf maakt poederlakken in de hermetisch afgesloten stad, en heeft behalve deze fabriek ook nog een kantoor in Wuhan. De locaties, die louter fabriceren voor de lokale markt, zijn echter vooralsnog dicht omdat de Chinezen door de viering van hun nieuwe jaar op dit moment vrij zijn. Ook chipmachinefabrikant ASML heeft een vestiging in Wuhan, net als ingenieursbureau Arcadis. Deze laatste adviseert zijn veertig werknemers aldaar voorlopig thuis te werken om het risico op besmetting zo klein mogelijk te houden. (Jonathan Witteman)